تحریم ها تاثیر بسزایی در ایجاد گلوگاه های زنجیره فولاد کشور داشته است

از اکتبر ۲۰۱۷ یوروفر و حتی همزمان با برجام بر روی محصول ورق فولادی شرکت فولاد مبارکه عوارض وارداتی وضع کرد.

اگرچه یکی از گلوگاه های اصلی صنعت فولاد و عدم دستیابی به ظرفیت های اسمی، مشکل سنگ آهن است اما تا زمانی که بحث صادرات فولاد کشور رفع نشود این مسائل پابرجاست. بنابراین با رفع مشکل صادرات و تامین پایدار سنگ آهن مسئله خالی بودن ظرفیت ها تاحد زیادی مرتفع می شود.

امکان اینکه در ۴ سال آینده بتوان عدم توازن زنجیره فولاد را بطور کامل از بین برد بعید است و زمان بیشتری نیاز است. اما توجه داشته باشیم که هلدینگ های معدنی بزرگی در حال شکل گیری است که ذی نفعان واحدی نیز دارند.

اگر از ابتدا قیمت فروش سنگ آهن در بازار داخلی معقول می شد طبیعتا فروش های داخلی نیز در کنار صادرات برای معدنکاران جذابیت پیدا می کرد و اکتشاف تا این حد دچار عقب ماندگی نمی شد.

از حدود ۴ میلیارد تن ذخیره قطعی و احتمالی سنگ آهن موجود در کشور حدود ۴۰ درصد از نوع هماتیت است که تاکنون تکنولوژی به‌روز فرآوری هماتیت تولید انبوه را نداشتیم و یکی از اقداماتی که باید صورت گیرد این است که هماتیت موجود، فرآوری شده و به منیتیت و سپس کنسانتره تبدیل شود.

واحدهای القایی از ابتدا بر مبنای قراضه طراحی شدند و روی آوری این واحدها به مصرف آهن اسفنجی فشار مضاعفی را به زنجیره فولاد تحمیل کرده است.

فراموش نکنیم که بسیاری از القایی ها، واحدهای بسیار کوچک بخش خصوصی هستند که در زنجیره نوردکار بودند و در بالادست اقدام به ساخت واحد ذوب کرده اند.

علیرغم تقاضای بالا، آهن قراضه در دنیا دچار کمبود شده و این یکی از معضلات اساسی به شمار می رود.

اگر ایران به یکی از قطب های ایجاد و تولید قراضه تبدیل شود و سیاستی در این زمینه اندیشیده شود شاید واحدهای القایی امکان بقا پیدا کنند در غیر این صورت آهن اسفنجی که به جای قراضه مورد مصرف القایی ها قرار گرفته به زنجیره فشار وارد می کند.

برخی کشورها نظیر عراق و افغانستان (تا قبل از طالبان) که بازار صادرات میلگرد ایران بودند از یک سال قبل به ترتیب عوارض ۹۰ دلاری و ۸۰ دلاری وضع کردند و این اقدام در راستای حمایت از نوردکاران این کشور ها صورت گرفته بود. زمانی که این اتفاق رخ داد صادرکنندگان میلگرد ایران دچار مشکل شدند و بجای صادرات این محصول اقدام به صادرات شمش کردند چراکه قیمت فروش صادراتی آن بعضی از وقت ها مشابه و حتی بالاتر از قیمت های میلگرد بود.

نوردکاران کشور که عمدتا بخش خصوصی به شمار می روند بسیار وابسته به کشورهای همسایه بودند و این بازار را از دست دادند لذا در آمار و ارقام عدم تطابق هایی به چشم می خورد چراکه در بسیاری از موارد شمش فولاد از سوی نوردکاران صادر شده است.

منبع: پردازش