۱۵ دقیقه لعنتی در معدن طزره/ اصرار کارگران یا بی‌تفاوتی بازرس؛ ناقوس مرگ چگونه نواخته شد؟
دنیای معدن: انفجار و ریزش تونل معدن k۵ در منطقه رزمجاه طزره که دوازدهم شهریورماه رخ داد و جان باختن ۶ کارگر این معدن در حین کار، خبری دردآور برای همه ملت ایران بود؛ اما دردآورتر از آن این است که این حوادث از سر معدنچیان این منطقه دست‌بردار نیست.
به گزارش دنیای معدن، شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی به‌عنوان یکی از واحدهای زیرمجموعه ذوب‌آهن اصفهان و از تأمین‌کنندگان کنسانتره زغالسنگ کُک شو برای این شرکت محسوب می‌شود. این شرکت سال 1349 آغاز به کارکرد و عمده فعالیت آن شامل اکتشاف، بهره‌برداری از معادن و فرآوری زغالسنگ برای تأمین بخشی از کنسانتره موردنیاز شرکت ذوب‌آهن اصفهان است.
ستاد مرکزی شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی در شهر شاهرود قرار دارد و هم‌اکنون بیش از یک هزار و 700 نفر در شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی مشغول به کارند. حوزه فعالیت این شرکت از معادن طزره در شمال شرق شهرستان دامغان واقع در استان سمنان تا جنوب شهرستان مینودشت واقع در استان گلستان است.
مجموعه معادن زغالسنگ البرز شرقی در منطقه طزره دامغان در مناطق سردسیر و کوهستانی جنوب رشته‌کوه‌های البرز و در فاصله 50 کیلومتری شهرستان دامغان قرار دارد. اشتغال حدود یک هزار و 800 نفری در معادن طزره دامغان در نگاه نخست موضوعی قابل‌احترام است؛ البته اگر دردها و رنج‌های کارگران این معادن را نشنیده باشید. یک هزار و 800 کارگری که "پیِ دو بار دفن شدن" را به تَنِ خود مالیده‌اند و دست از جان می‌شویند تا شاید دست فرزندشان را کوتاه برنگردانند.
کارگرانی که حداقل در چند سال اخیر در سایه برخی کم‌توجهی‌ها همواره با حوادث ریزودرشت در معادن منطقه طزره دست‌وپنجه نرم کرده‌اند.
یک هزار و 800 کارگرمعادن زغالسنگ در این منطقه "پیِ دو بار دفن شدن" را به تَنِ خود مالیده‌اند و دست از جان می‌شویند تا شاید دست فرزندشان را کوتاه برنگردانند.
حوادث ریز و درشتی که هیچ‌گاه علت‌ها و مقصران آن "عمومی نشد"
اگر سری به سوابق وقوع حوادث در معادن طزره تنها در چند سال اخیر بزنید می‌بینید در این معادن برای یک‌لقمه "نان" باید از "جان" گذشت و در واقع "کابوس ناقوس مرگ" سهم کارگران معادن طزره از زندگی است. البته آن‌گونه که کارگران می‌گویند؛ قبلاً در سال 52 هم در معدن بالای تونل رزمجاه غربی، انفجاری رخ داد که واگن را 200 متر پرت کرد؛ در آن حادثه 35 تا 40 کارگر جان باختند.
اما اگر فقط به همین چند سال اخیر نگاه کنیم؛ هجدهم اردیبهشت‌ماه سال 1396 بود که در همین معدن منطقه رزمجای غربی یک مهندس معدن براثر گازگرفتگی جان باخت.
در این روز شوم، حمید تیموری 36 ساله مهندس استخراج تونل رزم جای غربی طزره دامغان به علت خفگی ناشی از گاز متان در تونل زغالسنگ جان خود را از دست داد. جان باختن بر اثر گازگرفتگی و استنشاق گاز متان یک دلیل مهم می‌تواند داشته باشد آن هم کمبود تجهیزات تهویه یا عدم کارآیی آن. اگرچه مقصر وقوع این حادثه هم مانند همه حوادث دیگر اطلاع‌رسانی نشد.
اما در روز سی‌ام آبان‌ماه سال 1397 هم "حسین صادق خوردی" کارگر 45 ساله معادن زغالسنگ منطقه کلاریز زیر آوار یکی از تونل‌های ریزش کرده این معدن ماند و جنازه‌اش از تونل توسط همکارانش به بیرون منتقل شد؛ اگرچه در آن زمان فریدی رئیس منطقه طزره شرکت زغالسنگ البرز شرقی با بیان اینکه این حادثه به علت ریزش تونل رخ نداد مدعی شده بود که کارگر متوفی دچار عارضه خاک گرفتگی شد؛ اما تا امروز هیچ خبری از گزارش پزشکی قانونی درباره علت اصلی فوت این کارگر معدن نیز مانند همه قبلی‌ها در رسانه‌ها منتشر نشد.
البته فکر نکنید حوادث در معادن طزره تنها به همین دو مورد در سال‌های اخیر منتهی شد؛ چراکه این بار در بیست و سوم خردادماه سال بعد یعنی 1398، ریزش تونل زغالسنگ منطقه برناکی در طزره دامغان، جان "علی عجم اکرمی" و "محمود مؤمن" را گرفت و پیکر این دو معدنچی از زیر خروارها خاک بیرون کشیده شد تا ثابت کند که انگار روی دیواره‌های این معادن "تخم مرگ" پاشیده‌اند.
اینکه می‌گویند کار در معادن سخت و زیان‌آور است شاید به زبان موضوعی ساده باشد؛ اما اینجا در طزره دامغان کارگران معدن سختی و زیان‌آوری کار معدن را با گوشت و پوست خود لمس کرده‌اند و هر بار که از فرزند و همسرانشان خداحافظی می‌کنند؛ این خداحافظی به‌گونه‌ای است که شاید خداحافظی آخر آنان باشد.
سال 1398 گویا سالی دردناک‌تر از همیشه برای معدنچیان منطقه طزره بود؛ چراکه درست سه روز بعد، در یکی از تونل‌های معدن زغالسنگ در همین منطقه رزمجای غربی طزره، مجتبی گیلان کارگر 31 ساله این معدن براثر گازگرفتگی جان باخت. واقعاً مشخص نیست این مرگ‌های به علت گازگرفتگی چه وقت می‌خواهد سایه شوم خود را از سر کارگران این معدن بردارد؟ و البته باز هم قصه سریالی عدم اعلام مقصر یا مقصران این حادثه تکرار شد.
11 اردیبهشت 1400 ؛ به نام "کارگر" به کام "فرشته مرگ"...
اما یکی از ترادژیک‌ترین حوادث معادن مرگ در منطقه طزره به یازدهم اردیبهشت‌ماه سال 1400 برمی‌گردد. روزی که به "نام" کارگر نام گرفت، اما گویا اینجا قرار نبود به "کام" کارگران تمام شود.
عقربه‌های ساعت، 12 ظهر را نشان می‌داد که ناگهان صدای مهیب ریزش تونل شماره 42 معدن بزرگ طزره لبخند کارگران را دوباره بر لبانشان خشکاند و دلهره را به‌عنوان کادوی روز کارگر به آنها هدیه داد. هدیه‌ای که بیش از 130 ساعت با کارگران این معدن و خانواده‌های دو نفر از کارگران محبوس در این تونل باقی ماند تا در ساعت 23 روز پنجشنبه شانزدهم اردیبهشت‌ماه آن سال شوم و با خارج کردن پیکرهای بی‌جان "میلاد روشنائی" و "سید اصغر افضلی" پس از 6 شبانه‌روز تلاش، دوباره کابوس ناقوس مرگ میهمان خانه‌های کارگران این معادن شود.
از همان زمان‌ها بود که با دستور دادستان وقت دامغان فعالیت این معدن تا زمان اتمام بررسی‌ها تعطیل شد و این دستور ویژه امیدها را در دل کارگران معادن مرگبار طزره و البته عموم مردم جامعه برای ایمن‌سازی این معادن شعله‌ور کند.
امیدهایی که با حادثه چند روز گذشته دوباره رنگ باخت و همان کابوس ناقوس مرگ میهمان خانه‌های کارگران زحمتکش این معادن شد تا دومینوی حادثه در معادن طزره بازهم روی سر خانواده‌های 6 قربانی این حادثه آوار شود.
حادثه‌ای که این بار و بر اساس بیان صریح معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و البته مسئول HSE معادن البرز شرقی حاصل "نادیده گرفتن پروتکل‌های بسیار سخت‌گیرانه فعالیت در معادن زغالسنگ" بود.
بر اساس بیان صریح معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و البته مسئول HSE معادن البرز شرقی، حادثه اخیر حاصل "نادیده گرفتن پروتکل‌های بسیار سخت‌گیرانه فعالیت در معادن زغالسنگ" بود.
اهمال بازرس ایمنی شرکت البرز شرقی محرز است؛ منتظر گزارش بررسی‌های تکمیلی هستیم
رضا محتشمی پور معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌صراحت گفته است که مسئول نظارت و اندازه‌گیری میزان گاز متان در معادن زغالسنگ البرز شرقی که بر اساس پروتکل‌های جهانی فعالیت در این معادن می‌بایست تا پایان فعالیت آخرین کارگر در تونل معدن حضورداشته و میزان گاز این معدن را اندازه‌گیری می‌کرد - و بالطبع می‌بایست آخرین فرد خروجی از تونل معدن می‌بود- زودتر از 6 کارگر این تونل از آن خارج شد و آزاد شدن گاز متان جمع شده در یکی از کیسه‌های این تونل و در پی آن جرقه احتمالاً لوکوموتیو داخل تونل منجر به انفجار و ریزش آن کرد.
وی با بیان اینکه معادن زغالسنگ یکی از پرحادثه‌ترین گروه‌های معادن و ازجمله گروه معدن با ریسک بسیار بالا است افزود: باید حداکثر احتیاط و سخت‌گیری‌های ایمنی در این معادن رعایت شود.
هنوز برخی از زوایای موضوع برای وزارت صنعت، معدن و تجارت روشن نیست؛ اما چیزی که تا اینجا روشن است بازرس و ناظر ایمنی معدن به برخی نکات بی‌توجهی کرده و در بازرسی سهل‌انگاری شده و این مهم سبب ادامه فعالیت لوکوموتیو داخل تونل بدون آگاهی از نشت گاز متان در این معدن و وقوع انفجار در آن شده است.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه در این معدن و دیگر معادن تحت مدیریت البرز شرقی در سال‌های اخیر برخی حوادث رخ‌داده است گفت: هنوز برخی از زوایای موضوع برای وزارت صنعت، معدن و تجارت روشن نیست؛ اما چیزی که تا اینجا روشن است بازرس و ناظر ایمنی معدن به برخی نکات بی‌توجهی کرده و مقداری در بازرسی سهل‌انگاری شده و این مهم سبب ادامه فعالیت لوکوموتیو داخل تونل بدون آگاهی از نشت گاز متان در این معدن و وقوع انفجار در آن شده است.
نشت گاز یک خطر دائمی در معادن است و بنابراین در دستورالعمل ایمنی این موضوع اعلام‌شده که بدون حضور ناظر ایمنی اجازه کار ندارند و باید حتماً تا پایان کار عمل گازسنجی انجام‌شده و به‌محض اینکه کار گازسنجی صورت گرفت نباید کار انجام شود.
محتشمی پور تصریح کرد: موضوع اهمال بازرس و ناظر ایمنی تا اینجا محرز است؛ اما سؤالات دیگری نیز برای ما مطرح است که بایستی پیگیری کنیم تا پاسخ آن را نیز بیابیم. در بحث ایمنی معادن زغالسنگ دستورالعمل ویژه‌ای وجود دارد؛ در موضوع معادن زغالسنگ با توجه به اینکه ماهیت این ماده معدنی به‌عنوان یک هیدروکربن همواره با گاز متان همراه بوده و گاز متان نیز همواره مستعد انفجار است، فعالیت معدنی بدون انجام گازسنجی ممنوع است و گازسنجی از ابتدا تا انتهای فعالیت معدنکاران باید انجام شود.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: اتفاقی که درباره این حادثه افتاد، این است که بازرس گازسنجی یا همان ناظر ایمنی تا انتهای شیفت در تونل حضور داشته و گازسنجی را انجام داده است؛ اما بعد از اعلام خاتمه کار، اجازه ادامه کار به مدت چند دقیقه را داده‌اند؛ درحالی‌که در معادن زغالسنگ شما هر لحظه باید منتظر نشت گاز متان باشید، چراکه با هر ضربه پیکور و جابجایی سنگ‌ها امکان آزاد شدن یک کیسه گاز متان وجود داشته و باید منتظر نشت گاز باشیم. نشت گاز یک خطر دائمی در معادن است و بنابراین در دستورالعمل ایمنی این موضوع اعلام‌شده که بدون حضور ناظر ایمنی اجازه کار ندارند و باید حتماً تا پایان کار عمل گازسنجی انجام‌شده و به‌محض اینکه کار گازسنجی صورت گرفت نباید کار انجام شود.
وی با تأکید بر غیرقابل‌قبول بودن اهمال بازرس ایمنی شیفت 2 روز حادثه در این معدن خاطرنشان کرد: اگر ما بخواهیم از مجری بپذیریم که کار بعد از گازسنجی ادامه یابد؛ باید قصور هر دستگاهی را در این زمینه بپذیریم. اینکه کارگر بعد از خارج شدن ناظر ایمنی، کار خود را ادامه داده است اثبات‌شده است و مشخص است که کارگرانی که در آنجا کار می‌کرده‌اند کار را ادامه داده‌اند؛ این وظیفه بازرس بوده که اجازه این کار را ندهد و البته علت این امر هم به نوع قراردادهای کارگران برمی‌گردد؛ چراکه نوع قرارداد آنان حجمی است و باید یک اندازه کار را در روز انجام داده و بعد از اتمام کار خارج می‌شوند.
صداهایی که شاید باید جدی‌تر گرفته می‌شد!
محتشمی پور با اشاره به تعطیلی معدن رزمجاه به دلیل شنیده شدن صداهایی در داخل همین تونل منفجرشده در روز قبل از حادثه عنوان کرد: روز قبل از حادثه که باعث تعطیلی شیفت کاری در این تونل شد به دلیل شنیده شدن سروصدای ناشی از جابجایی سنگ‌ها بود و این موضوعی مورد انتظار در معادن زغالسنگ است.
وی افزود: در گزارش‌های رسیده به وزارت صنعت، این موضوع وجود دارد که سه‌شنبه هفته قبل از روز حادثه (هفتم شهریورماه) فعالیت در این تونل به دلیل افزایش غلظت گاز متان تعطیل‌شده بود و این موضوعی عادی در معادن زغالسنگ است؛ چراکه بعد از کاهش غلظت گاز و عادی شدن شرایط می‌توان دوباره بهره‌برداری از این معادن را از سر گرفت؛ بنابراین بسته شدن و باز شدن تونل معادن زغالسنگ برای فعالیت مستقیماً به نتایج گازسنجی در آن بستگی دارد و هر زمان که نتایج گازسنجی نشان بدهد میزان گاز متان از حد مجاز آن که کمتر از یک درصد است فراتر رود؛ باید فعالیت در معدن تعطیل‌شده و کار متوقف شود و زمانی باید اجازه کار مجدد داده شود که این میزان از به کمتر از حد مجاز برسد.
هشدار بارش‌های سیل‌آسا در برخی استانها
❮❯
۱۵ دقیقه لعنتی در معدن طزره/ اصرار کارگران یا بی‌تفاوتی بازرس؛ ناقوس مرگ چگونه نواخته شد؟
۲۴ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۳:۱۲
اخبار استانها
اخبار سمنان
[15 دقیقه لعنتی در معدن طزره/ اصرار کارگران یا بی‌تفاوتی بازرس؛ ناقوس مرگ چگونه نواخته شد؟]
انفجار و ریزش تونل معدن k۵ در منطقه رزمجاه طزره که دوازدهم شهریورماه رخ داد و جان باختن ۶ کارگر این معدن در حین کار، خبری دردآور برای همه ملت ایران بود؛ اما دردآورتر از آن این است که این حوادث از سر معدنچیان این منطقه دست‌بردار نیست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از دامغان، شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی به‌عنوان یکی از واحدهای زیرمجموعه ذوب‌آهن اصفهان و از تأمین‌کنندگان کنسانتره زغالسنگ کُک شو برای این شرکت محسوب می‌شود. این شرکت سال 1349 آغاز به کارکرد و عمده فعالیت آن شامل اکتشاف، بهره‌برداری از معادن و فرآوری زغالسنگ برای تأمین بخشی از کنسانتره موردنیاز شرکت ذوب‌آهن اصفهان است.
ستاد مرکزی شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی در شهر شاهرود قرار دارد و هم‌اکنون بیش از یک هزار و 700 نفر در شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی مشغول به کارند. حوزه فعالیت این شرکت از معادن طزره در شمال شرق شهرستان دامغان واقع در استان سمنان تا جنوب شهرستان مینودشت واقع در استان گلستان است.
مجموعه معادن زغالسنگ البرز شرقی در منطقه طزره دامغان در مناطق سردسیر و کوهستانی جنوب رشته‌کوه‌های البرز و در فاصله 50 کیلومتری شهرستان دامغان قرار دارد. اشتغال حدود یک هزار و 800 نفری در معادن طزره دامغان در نگاه نخست موضوعی قابل‌احترام است؛ البته اگر دردها و رنج‌های کارگران این معادن را نشنیده باشید. یک هزار و 800 کارگری که "پیِ دو بار دفن شدن" را به تَنِ خود مالیده‌اند و دست از جان می‌شویند تا شاید دست فرزندشان را کوتاه برنگردانند.
کارگرانی که حداقل در چند سال اخیر در سایه برخی کم‌توجهی‌ها همواره با حوادث ریزودرشت در معادن منطقه طزره دست‌وپنجه نرم کرده‌اند.
یک هزار و 800 کارگرمعادن زغالسنگ در این منطقه "پیِ دو بار دفن شدن" را به تَنِ خود مالیده‌اند و دست از جان می‌شویند تا شاید دست فرزندشان را کوتاه برنگردانند.
حوادث ریز و درشتی که هیچ‌گاه علت‌ها و مقصران آن "عمومی نشد"
اگر سری به سوابق وقوع حوادث در معادن طزره تنها در چند سال اخیر بزنید می‌بینید در این معادن برای یک‌لقمه "نان" باید از "جان" گذشت و در واقع "کابوس ناقوس مرگ" سهم کارگران معادن طزره از زندگی است. البته آن‌گونه که کارگران می‌گویند؛ قبلاً در سال 52 هم در معدن بالای تونل رزمجاه غربی، انفجاری رخ داد که واگن را 200 متر پرت کرد؛ در آن حادثه 35 تا 40 کارگر جان باختند.
اما اگر فقط به همین چند سال اخیر نگاه کنیم؛ هجدهم اردیبهشت‌ماه سال 1396 بود که در همین معدن منطقه رزمجای غربی یک مهندس معدن براثر گازگرفتگی جان باخت.
در این روز شوم، حمید تیموری 36 ساله مهندس استخراج تونل رزم جای غربی طزره دامغان به علت خفگی ناشی از گاز متان در تونل زغالسنگ جان خود را از دست داد. جان باختن بر اثر گازگرفتگی و استنشاق گاز متان یک دلیل مهم می‌تواند داشته باشد آن هم کمبود تجهیزات تهویه یا عدم کارآیی آن. اگرچه مقصر وقوع این حادثه هم مانند همه حوادث دیگر اطلاع‌رسانی نشد.
اما در روز سی‌ام آبان‌ماه سال 1397 هم "حسین صادق خوردی" کارگر 45 ساله معادن زغالسنگ منطقه کلاریز زیر آوار یکی از تونل‌های ریزش کرده این معدن ماند و جنازه‌اش از تونل توسط همکارانش به بیرون منتقل شد؛ اگرچه در آن زمان فریدی رئیس منطقه طزره شرکت زغالسنگ البرز شرقی با بیان اینکه این حادثه به علت ریزش تونل رخ نداد مدعی شده بود که کارگر متوفی دچار عارضه خاک گرفتگی شد؛ اما تا امروز هیچ خبری از گزارش پزشکی قانونی درباره علت اصلی فوت این کارگر معدن نیز مانند همه قبلی‌ها در رسانه‌ها منتشر نشد.
البته فکر نکنید حوادث در معادن طزره تنها به همین دو مورد در سال‌های اخیر منتهی شد؛ چراکه این بار در بیست و سوم خردادماه سال بعد یعنی 1398، ریزش تونل زغالسنگ منطقه برناکی در طزره دامغان، جان "علی عجم اکرمی" و "محمود مؤمن" را گرفت و پیکر این دو معدنچی از زیر خروارها خاک بیرون کشیده شد تا ثابت کند که انگار روی دیواره‌های این معادن "تخم مرگ" پاشیده‌اند.
اینکه می‌گویند کار در معادن سخت و زیان‌آور است شاید به زبان موضوعی ساده باشد؛ اما اینجا در طزره دامغان کارگران معدن سختی و زیان‌آوری کار معدن را با گوشت و پوست خود لمس کرده‌اند و هر بار که از فرزند و همسرانشان خداحافظی می‌کنند؛ این خداحافظی به‌گونه‌ای است که شاید خداحافظی آخر آنان باشد.
سال 1398 گویا سالی دردناک‌تر از همیشه برای معدنچیان منطقه طزره بود؛ چراکه درست سه روز بعد، در یکی از تونل‌های معدن زغالسنگ در همین منطقه رزمجای غربی طزره، مجتبی گیلان کارگر 31 ساله این معدن براثر گازگرفتگی جان باخت. واقعاً مشخص نیست این مرگ‌های به علت گازگرفتگی چه وقت می‌خواهد سایه شوم خود را از سر کارگران این معدن بردارد؟ و البته باز هم قصه سریالی عدم اعلام مقصر یا مقصران این حادثه تکرار شد.
11 اردیبهشت 1400 ؛ به نام "کارگر" به کام "فرشته مرگ"...
اما یکی از ترادژیک‌ترین حوادث معادن مرگ در منطقه طزره به یازدهم اردیبهشت‌ماه سال 1400 برمی‌گردد. روزی که به "نام" کارگر نام گرفت، اما گویا اینجا قرار نبود به "کام" کارگران تمام شود.
عقربه‌های ساعت، 12 ظهر را نشان می‌داد که ناگهان صدای مهیب ریزش تونل شماره 42 معدن بزرگ طزره لبخند کارگران را دوباره بر لبانشان خشکاند و دلهره را به‌عنوان کادوی روز کارگر به آنها هدیه داد. هدیه‌ای که بیش از 130 ساعت با کارگران این معدن و خانواده‌های دو نفر از کارگران محبوس در این تونل باقی ماند تا در ساعت 23 روز پنجشنبه شانزدهم اردیبهشت‌ماه آن سال شوم و با خارج کردن پیکرهای بی‌جان "میلاد روشنائی" و "سید اصغر افضلی" پس از 6 شبانه‌روز تلاش، دوباره کابوس ناقوس مرگ میهمان خانه‌های کارگران این معادن شود.
از همان زمان‌ها بود که با دستور دادستان وقت دامغان فعالیت این معدن تا زمان اتمام بررسی‌ها تعطیل شد و این دستور ویژه امیدها را در دل کارگران معادن مرگبار طزره و البته عموم مردم جامعه برای ایمن‌سازی این معادن شعله‌ور کند.
امیدهایی که با حادثه چند روز گذشته دوباره رنگ باخت و همان کابوس ناقوس مرگ میهمان خانه‌های کارگران زحمتکش این معادن شد تا دومینوی حادثه در معادن طزره بازهم روی سر خانواده‌های 6 قربانی این حادثه آوار شود.
حادثه‌ای که این بار و بر اساس بیان صریح معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و البته مسئول HSE معادن البرز شرقی حاصل "نادیده گرفتن پروتکل‌های بسیار سخت‌گیرانه فعالیت در معادن زغالسنگ" بود.
بر اساس بیان صریح معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و البته مسئول HSE معادن البرز شرقی، حادثه اخیر حاصل "نادیده گرفتن پروتکل‌های بسیار سخت‌گیرانه فعالیت در معادن زغالسنگ" بود.
اهمال بازرس ایمنی شرکت البرز شرقی محرز است؛ منتظر گزارش بررسی‌های تکمیلی هستیم
رضا محتشمی پور معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌صراحت گفته است که مسئول نظارت و اندازه‌گیری میزان گاز متان در معادن زغالسنگ البرز شرقی که بر اساس پروتکل‌های جهانی فعالیت در این معادن می‌بایست تا پایان فعالیت آخرین کارگر در تونل معدن حضورداشته و میزان گاز این معدن را اندازه‌گیری می‌کرد - و بالطبع می‌بایست آخرین فرد خروجی از تونل معدن می‌بود- زودتر از 6 کارگر این تونل از آن خارج شد و آزاد شدن گاز متان جمع شده در یکی از کیسه‌های این تونل و در پی آن جرقه احتمالاً لوکوموتیو داخل تونل منجر به انفجار و ریزش آن کرد.
وی با بیان اینکه معادن زغالسنگ یکی از پرحادثه‌ترین گروه‌های معادن و ازجمله گروه معدن با ریسک بسیار بالا است افزود: باید حداکثر احتیاط و سخت‌گیری‌های ایمنی در این معادن رعایت شود.
هنوز برخی از زوایای موضوع برای وزارت صنعت، معدن و تجارت روشن نیست؛ اما چیزی که تا اینجا روشن است بازرس و ناظر ایمنی معدن به برخی نکات بی‌توجهی کرده و در بازرسی سهل‌انگاری شده و این مهم سبب ادامه فعالیت لوکوموتیو داخل تونل بدون آگاهی از نشت گاز متان در این معدن و وقوع انفجار در آن شده است.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه در این معدن و دیگر معادن تحت مدیریت البرز شرقی در سال‌های اخیر برخی حوادث رخ‌داده است گفت: هنوز برخی از زوایای موضوع برای وزارت صنعت، معدن و تجارت روشن نیست؛ اما چیزی که تا اینجا روشن است بازرس و ناظر ایمنی معدن به برخی نکات بی‌توجهی کرده و مقداری در بازرسی سهل‌انگاری شده و این مهم سبب ادامه فعالیت لوکوموتیو داخل تونل بدون آگاهی از نشت گاز متان در این معدن و وقوع انفجار در آن شده است.
نشت گاز یک خطر دائمی در معادن است و بنابراین در دستورالعمل ایمنی این موضوع اعلام‌شده که بدون حضور ناظر ایمنی اجازه کار ندارند و باید حتماً تا پایان کار عمل گازسنجی انجام‌شده و به‌محض اینکه کار گازسنجی صورت گرفت نباید کار انجام شود.
محتشمی پور تصریح کرد: موضوع اهمال بازرس و ناظر ایمنی تا اینجا محرز است؛ اما سؤالات دیگری نیز برای ما مطرح است که بایستی پیگیری کنیم تا پاسخ آن را نیز بیابیم. در بحث ایمنی معادن زغالسنگ دستورالعمل ویژه‌ای وجود دارد؛ در موضوع معادن زغالسنگ با توجه به اینکه ماهیت این ماده معدنی به‌عنوان یک هیدروکربن همواره با گاز متان همراه بوده و گاز متان نیز همواره مستعد انفجار است، فعالیت معدنی بدون انجام گازسنجی ممنوع است و گازسنجی از ابتدا تا انتهای فعالیت معدنکاران باید انجام شود.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: اتفاقی که درباره این حادثه افتاد، این است که بازرس گازسنجی یا همان ناظر ایمنی تا انتهای شیفت در تونل حضور داشته و گازسنجی را انجام داده است؛ اما بعد از اعلام خاتمه کار، اجازه ادامه کار به مدت چند دقیقه را داده‌اند؛ درحالی‌که در معادن زغالسنگ شما هر لحظه باید منتظر نشت گاز متان باشید، چراکه با هر ضربه پیکور و جابجایی سنگ‌ها امکان آزاد شدن یک کیسه گاز متان وجود داشته و باید منتظر نشت گاز باشیم. نشت گاز یک خطر دائمی در معادن است و بنابراین در دستورالعمل ایمنی این موضوع اعلام‌شده که بدون حضور ناظر ایمنی اجازه کار ندارند و باید حتماً تا پایان کار عمل گازسنجی انجام‌شده و به‌محض اینکه کار گازسنجی صورت گرفت نباید کار انجام شود.
وی با تأکید بر غیرقابل‌قبول بودن اهمال بازرس ایمنی شیفت 2 روز حادثه در این معدن خاطرنشان کرد: اگر ما بخواهیم از مجری بپذیریم که کار بعد از گازسنجی ادامه یابد؛ باید قصور هر دستگاهی را در این زمینه بپذیریم. اینکه کارگر بعد از خارج شدن ناظر ایمنی، کار خود را ادامه داده است اثبات‌شده است و مشخص است که کارگرانی که در آنجا کار می‌کرده‌اند کار را ادامه داده‌اند؛ این وظیفه بازرس بوده که اجازه این کار را ندهد و البته علت این امر هم به نوع قراردادهای کارگران برمی‌گردد؛ چراکه نوع قرارداد آنان حجمی است و باید یک اندازه کار را در روز انجام داده و بعد از اتمام کار خارج می‌شوند.
صداهایی که شاید باید جدی‌تر گرفته می‌شد!
محتشمی پور با اشاره به تعطیلی معدن رزمجاه به دلیل شنیده شدن صداهایی در داخل همین تونل منفجرشده در روز قبل از حادثه عنوان کرد: روز قبل از حادثه که باعث تعطیلی شیفت کاری در این تونل شد به دلیل شنیده شدن سروصدای ناشی از جابجایی سنگ‌ها بود و این موضوعی مورد انتظار در معادن زغالسنگ است.
وی افزود: در گزارش‌های رسیده به وزارت صنعت، این موضوع وجود دارد که سه‌شنبه هفته قبل از روز حادثه (هفتم شهریورماه) فعالیت در این تونل به دلیل افزایش غلظت گاز متان تعطیل‌شده بود و این موضوعی عادی در معادن زغالسنگ است؛ چراکه بعد از کاهش غلظت گاز و عادی شدن شرایط می‌توان دوباره بهره‌برداری از این معادن را از سر گرفت؛ بنابراین بسته شدن و باز شدن تونل معادن زغالسنگ برای فعالیت مستقیماً به نتایج گازسنجی در آن بستگی دارد و هر زمان که نتایج گازسنجی نشان بدهد میزان گاز متان از حد مجاز آن که کمتر از یک درصد است فراتر رود؛ باید فعالیت در معدن تعطیل‌شده و کار متوقف شود و زمانی باید اجازه کار مجدد داده شود که این میزان از به کمتر از حد مجاز برسد.
تست گاز باید به‌صورت ثابت و دائم در محل انجام می‌شد و بازرس (ناظر ایمنی) می‌بایست آخرین نفری می‌بود که از تونل خارج می‌شد و نکته مهم این است که بازرس اجازه داده است ولو به‌اندازه پنج یا 6 دقیقه کار ادامه یابد و حتی به همین میزان‌هم در معادن زغالسنگ مجاز نیست.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه در روز حادثه مسئول و ناظر ایمنی در محل حاضر بوده و موضوع عدم حضور مسئول ایمنی در شیفت عصر برای کنترل میزان گاز متان در تونل منتفی است تصریح کرد: این موضوع بر اساس نتایج ذخیره‌شده گازسنجی در حافظه دستگاه قابل‌کنترل است؛ بنابراین گازسنجی انجام‌شده بود و شاهد این مدعا آن است که خود بازرس یا ناظر ایمنی در زمان انفجار هنوز از تونل خارج نشده بود، اما نکته این است که گازسنجی باید تا انتهای حضور کارگران در تونل‌ها انجام شود و در هر حضور و فعالیت کارگران در هر جبهه باید گازسنجی صورت گیرد.
محتشمی پور اضافه کرد: تست گاز باید به‌صورت ثابت و دائم در محل انجام می‌شد و بازرس (ناظر ایمنی) می‌بایست آخرین نفری می‌بود که از تونل خارج می‌شد و نکته مهم این است که بازرس اجازه داده است ولو به‌اندازه پنج یا 6 دقیقه کار ادامه یابد و حتی به همین میزان‌هم در معادن زغالسنگ مجاز نیست؛ چراکه در این نوع از معادن به ازای هر چکشی که به دیواره‌های معدن می‌خورد باید احتمال نشت گاز را بدهیم و این اتفاق در حادثه اخیر معادن رزمجاه افتاده است.
وی با بیان اینکه در ماده 368 دستورالعمل بهره‌برداری از معادن زغالسنگ ذکرشده است که بازرس یا همان ناظر ایمنی باید تا آخرین لحظه شیفت کاری گازسنجی را انجام دهد خاطرنشان کرد: اهمال ناظر ایمنی در این حادثه به‌عنوان قصور باید پیگیری شود.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت از معادن زغالسنگ به‌عنوان یکی از پرریسک‌ترین معادن هستند یاد کرد و افزود: این معادن تماماً زیرزمینی بوده و وجود گاز متان به همراه این ماده معدنی از دیگر فاکتورهای ریسکی این نوع معادن است.
محتشمی پور اضافه کرد: کمبود تجهیزات در حد ماسک و لباس کار در این معادن وجود داشته است و ما هم منتظر گزارش هستیم تا ببینیم آخرین وضعیت تجهیزات در معدن طزره چگونه بوده است؛ اما عامل اصلی حادثه اخیر عدم رعایت دقیق دستورالعمل در این خصوص بود.
"15 دقیقه لعنتی"؛ فعالیت کارگران پس از خروج بازرس با کدام مجوز؟
آن‌گونه که سید محمدعلی حسینی مدیر ایمنی و بهداشت (HSE) شرکت زغالسنگ البرز شرقی گفته است؛ انفجار تونل k5 ساعت 18 و 45 دقیقه و درست 15 دقیقه بعد از خروج بازرس ایمنی از این تونل رخ‌داده است و هرچه هست مربوط به همین 15 دقیقه می‌شود.
وی در تشریح چگونگی وقوع حادثه از پیش از وقوع آن عنوان کرد: صبح روز حادثه "شیفت یک" کاری با حضور بازرسین ایمنی در محل تونل متوجه افزایش گاز به میزان یک و نیم تا 2 درصد در زیر کارگاه استخراج همین تونل می‌شوند و بر این اساس فعالیت در این تونل بلافاصله تعطیل‌شده و عناصر و نیروهای تهویه شرکت به تونل آمده و علاوه بر سیستم تهویه کاملی که از قبل بوده (ونتیلاتورهای برقی پیشرفته)، یک ونتیلاتور معکوس کارگزاری می‌کنند تا گاز داخل تونل را به بیرون منتقل کند و جریان تهویه رفت‌وبرگشتی ایجاد شود.
مدیر ایمنی و بهداشت (HSE) شرکت زغالسنگ البرز شرقی با اشاره به وضعیت تهویه این کارگاه معدنی تصریح کرد: این تونل تنها کارگاهی بوده است که دو ونتیلاتور داشته و یکی بیرون از کارگاه که به‌واسطه کانال‌های برزنتی هوا را مستقیم وارد تونل می‌کرده و یکی دیگر از ونتیلاتورها نیز از اواسط تونل هوا را مستقیم به دومتری جبهه پیشروی و نقطه کار کارگران می‌رساند.
حسینی با بیان اینکه پس از انجام عملیات تهویه، هیچ‌گونه تجمع گازی در این منطقه نداشتیم یادآور شد؛ بر این اساس در ساعت 15 روز حادثه، کارگران پست 2 به همراه یکی از بهترین بازرسان ایمنی منطقه با همراه داشتن گازسنج وارد کارگاه می‌شوند و تا ساعت 18 و 30 دقیقه در تونل حضورداشته‌اند و کار شیفت 2 را تا این ساعت انجام می‌دهند که بر اساس اندازه‌گیری‌های ثبت‌شده میزان گاز در این شیفت صفر بوده است.
دیدگاهتان را بنویسید