دو چالش جدید زنجیره

براساس ابلاغیه جدید شرکت بورس کالای ایران نحوه محاسبه قیمت پایه محصولات زنجیره فولاد شامل کنسانتره سنگ‌آهن، گندله، آهن اسفنجی، شمش بلوم و میلگرد تغییر کرد. بنابر این ابلاغیه این سازمان از روز یکشنبه ۱۳ مهر ماه ۱۴۰۴ قیمت پایه محصولات زنجیره فولاد هر عرضه‌کننده در بازه مثبت ۳ درصد تا منفی ۵ درصد قیمت پایه قبلی محصول و براساس نسبت معامله به عرضه همان عرضه‌کننده می‌شود.

با وجود تغییر نحوه محاسبه قیمت‌های پایه محصولات مذکور برخی از فعالان این صنعت معترض هستند و خواهان افزایش ورودی محصول به بازار فیزیکی بورس کالای ایران هستند، چرا که پیش‌تر با هرگونه تغییر فرمول قیمت‌گذاری میزان عرضه‌ها نیز دستخوش تغییر می‌شد. در حال حاضر در صورت اجرای ابلاغیه جدید میزان رقابت در تالار صنعتی افزایش می‌یابد و این موضوعی نیز موجب افزایش قیمت محصولاتی همچون آهن‌اسفنجی می‌شود که در صورتی که میزان عرضه‌ها را افزایش دهند مشتریان به‌جای رقابت می‌توانند میزان مواد اولیه مصرفی خود را خریداری کنند. در چنین وضعیتی که نرخ ارز در حال رکوردزنی است و آینده صادراتی زنجیره فولاد تحت‌تاثیر فعال شدن مکانیسم ماشه تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و با نزدیک شدن به فصل سرما، وضعیت انرژی کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی با بحران مواجه خواهند شد و چنین ابلاغیه‌ای‌هایی بدون توجه به پیامدهای احتمالی آن می‌تواند معضلات این صنعت را بیش از پیش کند.

آینده مبهم فولاد

در حال حاضر بازار فولاد تحریم را پذیرفته و فعالان این حوزه پیش‌بینی‌های خود را بر اساس آن تنظیم کرده‌اند، به همین دلیل بیشتر محصولات عرضه‌شده در بورس کالا به‌سرعت به فروش رفتند. هفته‌های آینده شرایط بسیار پرتنشی می‌شود و کارخانه‌های فولاد از نظر حسابداری سودآور نشان داده می‌شوند، اما از نظر اقتصادی همگی در وضعیت زیان‌دهی قرار دارند. مشکلاتی مانند افزایش هزینه‌ برق و نگرانی‌های مربوط به تامین گاز، هزینه‌های تولید را به شدت بالا برده است. در هفته‌های گذشته درباره تاثیر بازگشت تحریم‌ها هشدار داده شده بود که در آینده احتمال کاهش صادرات کنسانتره، گندله، اسفنجی و شمش را افزایش داده است. با این حال، به دلیل چسبندگی قیمت فروش به هزینه‌ها، کاهش قیمت‌ها به‌طور جدی امکان‌پذیر نیست.

 

از طرف دیگر، کسری بودجه دولت منجر به افزایش تورم می‌شود و دولت ناچار است بین کنترل تورم و حفظ اشتغال یکی را انتخاب کند. تجربه نشان داده است که دولت‌هایی که به سمت اقتصاد دستوری حرکت کرده‌اند با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. با این حال، شرایط فعلی ایجاب می‌کند دولت در سیاستگذاری‌ها متمرکز عمل کند، اما در زمینه تجارت خارجی باید تا حد امکان غیرمتمرکز و انعطاف‌پذیر باشد تا بتواند تحریم‌ها را دور بزند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که احتمال کاهش قیمت‌ها کم است، برخی محصولات همچون میلگرد به دلیل افزایش تقاضا، تقاضای خود را حفظ می‌کنند. قیمت تیرآهن به دلیل مشکلات در بخش ساخت‌وساز با احتیاط و تردید همراه است و آینده ورق فولادی بستگی زیادی به وضعیت صادرات اسلب و ورق دارد، چرا که چشم‌انداز مصرف داخلی آن چندان رو به رشد نیست.

ورود آهن‌اسفنجی به کانال ۱۷ هزار تومان

بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در روز هفتم مهرماه نشان می‌دهد که نسبت حجم معاملات به عرضه شمش از ۸۸ درصد در هفته پایانی شهریورماه به ۸۱ درصد کاهش داشته است که ۷ درصد افت را گزارش می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم عرضه این محصول میانی زنجیره فولاد در روز هفتم مهرماه ۱۴۰۴ نسبت به هفته گذشته افزایش ۵.۷ درصدی داشته است. بررسی معاملات نشان می‌دهد که بورس کالای ایران میزبان عرضه ۲۰۶ هزار و ۴۷۵ تن شمش بود که با توجه به ثبت تقاضای ۲ برابری نسبت به عرضه ۸۱ درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت.

قیمت میانگین موزون شمش در معاملات روز هفتم مهرماه ۳۲ هزار و ۸۲۷ تومان به‌ازای هر کیلوگرم بود که رشد ۳.۳ درصدی را نسبت به هفته گذشته گزارش می‌کند. همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان می‌دهد که میزان معاملات در روز مورد بررسی نسبت به هفته گذشته کاهش ۲.۳ درصدی داشته‌ است. قیمت پایه تعیین شده برای عرضه‌های شمش در بازه ۲۹ هزار و ۷۱۹ تومان تا ۳۱ هزار و ۶۴۷ تومان به‌ازای هر کیلوگرم تعیین شد و به‌طور کلی میانگین قیمت پایه در هفته دوم معاملاتی مهرماه نسبت به هفته گذشته رشد ۲.۳ درصدی را به ثبت رساند.

بررسی حجم عرضه و تقاضای شمش در بورس کالای روز دوشنبه هفتم مهرماه نشان می‌دهد که برای عرضه‌های نقدی تقاضا ضعیف و برای عرضه‌های اعتباری، طبق معمول تقاضا مطلوب دیده می‌شود که این موضوع حکایت از کمبود پول در این بازار دارد و در چنین شرایطی تقویت صادرات می‌تواند امید را به فعالان این حوزه بازگرداند.

همچنین بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران نشان می‌دهد که این بازار روز یکشنبه ۶ مهرماه میزبان عرضه ۱۲۰ هزار تن آهن اسفنجی بود که با توجه به ثبت تقاضای ۱.۶ برابری نسبت به عرضه، ۷۸ درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون هر کیلوگرم آهن اسفنجی در معاملات اخیر نسبت به هفته گذشته ۴ درصد افزایش داشت و به ۱۷ هزار و ۴۸۳ تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسید. قیمت میانگین موزون معاملات آهن اسفنجی در هفته گذشته ۱۶ هزار و ۸۰۸ تومان به‌ازای هر کیلوگرم بود.