بورس کالا امکان خرید مواد اولیه زنجیره فولاد را به تولیدکنندگان محدود کرد/قیمت‌ها واقعی می‌شوند؟
دنیای معدن-نسیم نوحه خوان:تولیدکنندگان فولاد ایران با تصویب مقررات جدید معاملات بیلت و آهن اسفنجی، امتیاز دسترسی نامحدود به مواد اولیه را کسب کرده‌اند؛ درحالی‌که بازرگانان برای خرید این محصولات ملزم به اخذ تاییدیه بورس کالا شده‌اند، تغییری که قدرت بازار را به سمت کارخانه‌ها متمایل می‌کند و آثار آن به تدریج در عرضه، قیمت‌ها و رقابت داخلی خود را نمایان می‌کند.
از این رو بررسی بازار فیزیکی نشان می‌دهد که طی هفته جاری حجم عرضه برخی از محصولات همچون آهناسفنجی و شمش نسبت به هفته‌های گذشته کاهش یافته است.
بخش فولاد ایران با وضع مقررات جدیدی مواجه شده است که رابطه قدرت بین کارخانه‌داران و بازرگانان را تغییر می‌دهد. در این شرایط، تولیدکنندگان فولاد دسترسی بیشتری به مواد اولیه همچون بیلت و آهن اسفنجی خواهند داشت، اما نقش بازرگانان در زنجیره تامین به تدریج کمرنگ‌تر می‌شود. تاثیرات کامل این تغییرات به مرور در بازار داخلی آشکار می‌شود.
بورس کالای ایران با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، مقررات معاملات بیلت و آهن اسفنجی را تشدید کرده است. براساس اعلام بورس کالا، خریداران دارای مجوز قادر هستند بدون محدودیت سهمیه، این محصولات را تهیه کنند، اما خرید برای بازرگانان صرفا در صورتی ممکن خواهد بود که بورس کالا موافقت قبلی داده باشد.
اگرچه برخی فعالان بازار معتقدند این تغییرات موجب اختلال عمده در عرضه و تقاضا نمی‌شود، اما اثرات گسترده آن به صورت تدریجی در بازار نمایان خواهد شد. قانون تازه معاملات بیلت و آهن اسفنجی تاثیراتی را بر تالار بازار فیزیکی بورس کالا و بازار آزاد فولاد خواهد داشت. این مقررات به تولیدکنندگان دارای مجوز اجازه می‌دهد بیلت و آهن اسفنجی را بدون سهمیه محدود بخرند، درحالی‌که بازرگانان فقط با تایید بورس کالا می‌توانند وارد معاملات شوند. در نتیجه، عرضه محصولات فولادی در تالار فیزیکی بورس افزایش می‌یابد و رقابت واقعی‌تر می‌شود؛ قیمت‌ها به قیمت‌های پایه نزدیک‌تر می‌شوند و فاصله میان قیمت بازار و قیمت‌های کشف‌شده کاهش می‌یابد.
نقش بازرگانان در حال کم‌رنگ شدن
با کاهش وابستگی به مچینگ و عرضه مازاد با قیمت پایه، تولیدکنندگان آزادی بیشتری در خرید مواد اولیه خواهند داشت و مجبور نخواهند بود فقط به گزینه‌هایی با شرایط کم‌رقابت تن دهند. در بازار آزاد نیز فشار برای بالا بردن قیمت‌ها کمتر می‌شود، چون خریداران فرصت دارند به بورس کالا مراجعه کنند، این امر می‌تواند به کاهش واسطه‌گری، کمبود رانت و منصفانه‌تر شدن توزیع مواد اولیه منجر شود.
برای صنایع پایین‌دست فولاد، دسترسی قابل اتکا به شمش و آهن اسفنجی موجب برنامه‌ریزی بهتر و پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌ها می‌شود که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اما اجرای کامل این قانون به نظارت دقیق، شفافیت در معاملات و کنترل هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل، انرژی و نرخ ارز وابسته است، در غیر این صورت ممکن است تاثیرات منتظره کمتر یا نامتوازن باشد.
قانون جدید معاملات بیلت و آهن اسفنجی برای دارندگان مجوز، در صورتی که به درستی اجرا شود، می‌تواند به تعادل بیشتر در زنجیره فولاد کمک کند و از طرفی عرضه را افزایش دهد و قیمت‌ها را به قیمت‌های واقعی‌تر نزدیک‌تر کند و همچنین نقش واسطه‌ها و بازار آزاد غیررسمی را کاهش دهد و پیش‌بینی‌پذیری تولیدکنندگان پایین‌دست را بهبود دهد.برای تحقق این اهداف، شفافیت، نظارت دقیق، زیرساخت مناسب و توجه به هزینه‌های تامین و حمل‌ونقل ضروری است.
کاهش حجم عرضه شمش بورسی
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در روز ۲۴ شهریورماه نشان می‌دهد که نسبت حجم معاملات به عرضه شمش از ۷۴ درصد در هفته سوم معاملاتی شهریورماه به ۴۳ درصد کاهش داشته است که ۳۱ واحد درصد افت را گزارش می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم عرضه این محصول میانی زنجیره فولاد در روز ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۴ نسبت به هفته گذشته کاهش ۲۸.۶ درصدی داشته است. بررسی معاملات نشان می‌دهد که بورس کالای ایران میزبان عرضه ۱۴۷ هزار و ۴۵۰ تن شمش بود که با توجه به ثبت تقاضای ۰.۸ برابری نسبت به عرضه ۴۳ درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت.
قیمت میانگین موزون شمش در معاملات روز ۲۴ شهریورماه ۳۰ هزار و ۵۹۲ تومان به‌ازای هر کیلوگرم بود که افت ۰.۸ درصدی را نسبت به هفته گذشته گزارش می‌کند. همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان می‌دهد که میزان معاملات در روز مورد بررسی نسبت به هفته گذشته کاهش داشته است. قیمت پایه تعیین شده برای عرضه‌های شمش در بازه ۲۹ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۳۰ هزار و ۹۶۹ تومان به‌ازای هر کیلوگرم تعیین شد و به‌طور کلی میانگین قیمت پایه در هفته چهارم شهریورماه نسبت به هفته گذشته رشد ۱.۹ درصدی را به ثبت رساند.
بررسی حجم عرضه و تقاضای شمش در بورس کالای روز دوشنبه 24 شهریورماه نشان می‌دهد که برای عرضه‌های نقدی تقاضا ضعیف و برای عرضه‌های اعتباری، طبق معمول تقاضا مطلوب دیده می‌شود که این موضوع حکایت از کمبود پول در این بازار دارد و در چنین شرایطی تقویت صادرات می‌تواند امید را به فعالان این حوزه بازگرداند.
همچنین بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران نشان می‌دهد که این بازار روز یکشنبه 23 شهریورماه میزبان عرضه 191 هزار و 300 تن آهن اسفنجی بود که با توجه به ثبت تقاضای 0.5 برابری نسبت به عرضه، 39 درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون هر کیلوگرم آهن اسفنجی در معاملات اخیر نسبت به هفته گذشته 0.3 درصد افزایش داشت و به 16 هزار و 649 تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسید. قیمت میانگین موزون معاملات آهن اسفنجی در هفته گذشته 16 هزار و 593 تومان به‌ازای هر کیلوگرم بود.
دیدگاهتان را بنویسید