سرمایه‌گذاری‌های جدید قطر در معدن
دنیای معدن: قطر استراتژی تازه‌ای برای تنوع‌بخشی به سرمایه‌گذاری‌های خود اتخاذ کرده است. دوحه، با تکیه بر صندوق ثروت ملی قطر و گروه‌های خصوصی مانند «هولدینگ المنصور» میلیاردها دلار سرمایه به صنایع معدنی آفریقا تزریق می‌کند.
به گزارش دنیای معدن، تمرکز اصلی این سرمایه‌گذاری‌ها بر مواد حیاتی همچون مس، کبالت، روی و پلاتین است؛ موادی که برای باتری‌های الکتریک، زیرساخت‌های انرژی نو و فناوری‌های پیشرفته حیاتی به شمار می‌روند. دو اقدام اخیر قطر در حوزه معدن شامل، سرمایه‌گذاری ۵۰۰میلیون دلاری صندوق ثروت ملی قطر (QIA) در شرکت کانادایی Ivanhoe Mines و تعهد ۲۱میلیارد دلاری « هولدینگ المنصور » در جمهوری دموکراتیک کنگو، توجه گسترده رسانه‌ها را به خود جلب کرده است.
در ۱۷سپتامبر ۲۰۲۵، شرکت کانادایی ایوانهو ماینز اعلام کرد که با فروش خصوصی ۵۷.۵میلیون سهم به قیمت ۱۲دلار کانادا، ۵۰۰میلیون دلار سرمایه از صندوق ثروت ملی قطر دریافت کرده است. این معامله معادل واگذاری ۴ درصد سهام ایوانهو به قطر است و ارزش کل شرکت را به حدود ۱۷.۸میلیارد دلار کانادا رسانده است.
رابرت فریدلند، بنیان‌گذار ایوانهو، این اقدام را تاییدی قوی بر جایگاه شرکت در بازار جهانی مواد معدنی حیاتی خواند. به گفته او، این سرمایه‌گذاری به توسعه پروژه‌های مس و پلاتین شرکت در آفریقا کمک می‌کند و ظرفیت ایوانهو را برای پاسخگویی به نیازهای ناشی از گسترش انرژی‌های نو، مراکز داده و فناوری‌های هوش مصنوعی افزایش می‌دهد.
ایوانهو بخش عمده فعالیت‌های خود را در کنگو و آفریقای جنوبی متمرکز کرده است؛ جایی که مجتمع مس عظیم Kamoa-Kakula و معدن چندمنظوره Kipushi از دارایی‌های اصلی آن محسوب می‌شوند. همچنین پروژه پلاتین Platreef در آفریقای جنوبی قرار است از اواخر سال جاری وارد مرحله تولید شود. صندوق ثروت ملی قطر که حدود ۵۵۷میلیارد دلار دارایی را مدیریت می‌کند و سهامدار بزرگ شرکت معدنی Glencore نیز هست، از درآمدهای سرشار گاز طبیعی قطر برای تامین این سرمایه‌گذاری‌ها استفاده می‌کند. کارشناسان می‌گویند ورود قطر می‌تواند به مشارکت‌های استراتژیک بلندمدت بین قطر و ایوانهو منجر شود.
چند هفته پیش از معامله ایوانهو و صندوق ثروت ملی قطر، دولت جمهوری دموکراتیک کنگو اعلام کرد که «هولدینگ المنصور» قصد دارد ۲۱میلیارد دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کند. این تعهد در جریان سفر شیخ منصور بن جابر آل‌ثانی، رئیس هولدینگ، به کینشاسا و در دیدار با نخست‌وزیر جودیت سومیوا نهایی شده‌است.
این سرمایه‌گذاری بخش‌های متنوعی از جمله معدن، کشاورزی، انرژی، داروسازی و خدمات مالی را پوشش می‌دهد، اما تمرکز اصلی آن بر معادن مس، کبالت و الماس کنگو است؛ کشوری که بیش از ۷۰درصد ذخایر کبالت جهان را در اختیار دارد. به گفته مقام‌های کشور کنگو، هشت تفاهم‌نامه برای سرعت‌بخشی به اجرای پروژه‌ها در دست تهیه است. هولدینگ المنصور، که بیش از ۱۰۰ شرکت در حوزه‌های مختلف دارد، در ماه‌های اخیر تعهدات مشابهی در کشورهای دیگری چون بوتسوانا، زامبیا و موزامبیک داده و حجم کل سرمایه‌گذاری‌های آفریقایی خود را به بیش از ۱۰۰میلیارد دلار رسانده است.
سرمایه‌گذاری قطر در شرکت کانادایی و تعهد هلدینگ المنصور در کنگو، دو روی یک سکه‌اند. هر دو اقدام بخشی از استراتژی قطر برای کاهش وابستگی به نفت و گاز و ورود به زنجیره ارزش مواد معدنی حیاتی در چارچوب چشم‌انداز ملی ۲۰۳۰ است. این تحرکات، قطر را وارد رقابت مستقیم با سایر کشورهای خلیج فارس کرده است.
عربستان و امارات نیز در سال جاری‌میلیاردها دلار در بخش معدن آفریقا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و شرق این قاره را به میدان تازه‌ای برای رقابت ژئوپلیتیک و اقتصادی بازیگران خلیج تبدیل کرده‌اند. با وجود فرصت‌های گسترده، چالش‌های جدی نظیر ضعف حکمرانی در کشورهای میزبان و ناامنی‌هایی همچون درگیری‌های شرق کنگو وجود دارد. به گفته تحلیلگران آکسفورد اکونومیکس، «جذب سرمایه تنها گام نخست است و اجرای موفق پروژه‌ها آزمون واقعی خواهد بود.»
قطر با این سرمایه‌گذاری‌های کلان، نه‌تنها آینده عرضه مواد معدنی حیاتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه جایگاه خود را به‌عنوان بازیگری کلیدی در صحنه انرژی و ژئوپلیتیک آفریقا تثبیت می‌کند. در صورت موفقیت، این پروژه‌ها می‌توانند الگویی تازه از همکاری جنوب - جنوب ارائه دهند؛ الگویی که دیپلماسی، توسعه و امنیت انرژی را به هم پیوند می‌زند.
دیدگاهتان را بنویسید