دو نمای متناقض از بازار سیمان
دنیای معدن: صنعت سیمان در بهار ۱۴۰۴ با رکود در بازار داخلی دست‌‌‌وپنجه نرم کرد، اما بورس کالا با ثبت معامله بیش از ۱۳ میلیون تن سیمان توانست بخشی از ظرفیت این صنعت را به جریان بیندازد.
در سه‌‌‌ماهه نخست امسال، با وجود کاهش تقاضای ساخت‌‌‌وساز، افزایش قیمت معاملات نسبت به سال گذشته و رکوردشکنی فروش اردیبهشت‌‌‌ماه، نشان داد که صادرات و بورس کالا به ستون فقرات سودآوری این صنعت بدل شده‌‌‌اند. با این حال، چالش‌‌‌هایی مانند افزایش هزینه‌های انرژی و حمل و رکود بخش مسکن و ساخت‌‌‌وساز همچنان آینده صنعت خاکستری را در هاله‌‌‌ای از ابهام نگه داشته است.
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که این بازار در مجموع میزبان ۱۴ میلیون و ۴۸۸ هزار و ۳۷۴ تن سیمان بود که با تقاضای ۱۹ میلیون و ۹۵۳ هزار و ۴۴۲ تنی مواجه شد و در پایان سه ماهه بهار ۱۳ میلیون و ۶۶۰ هزار و ۹۲۱ تن سیمان مورد معامله قرار گرفت. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهند که عرضه هفتگی بین یک تا ۱.۲ میلیون تن بوده که منجر به معاملات بین ۰.۸۵ تا ۱.۰۶ میلیون تن در هفته شده است.
در بازه زمانی مورد بررسی هر کیلوگرم سیمان به‌‌‌طور متوسط با میانگین قیمت پایه هزار و ۹۰۰ تومان به فروش رسید. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که متوسط نرخ معاملات در این فصل حدود ۹۰درصد بالاتر از میانگین قیمت سال ۱۴۰۳ گزارش شد. بررسی بازار سیمان در خرداد ماه امسال نشان می‌دهد که سیاست وزارت صمت با سهمیه‌‌‌بندی کدهای معاملاتی، باعث افت تقاضا و کاهش نرخ معاملات شد. همچنین براساس سازوکار جدید قیمت‌‌‌گذاری که در ۲۸ اردیبهشت ابلاغ شد و حالت پلکانی متکی بر رقابت و حجم معامله با هدف شفافیت بیشتر و کنترل نوسان قیمت در دستور کار قرار گرفت.
در بهار ۱۴۰۴، صنعت سیمان ایران به‌‌‌طور کلی وضعیت باثباتی را تجربه کرد، اما این به معنای رشد در این صنعت نیست. تولید کارخانه‌ها با ظرفیت نزدیک به سقف ادامه داشت، اما رشد چشمگیری نداشتند، چرا که تقاضای داخلی در شرایط رکود نسبی بخش ساخت‌‌‌وساز درجا زد یا حتی کاهش یافته است. همچنین نوسانات برق و گاز در برخی استان‌ها به‌‌‌ویژه در ماه خرداد، باعث وقفه یا کاهش تولید موقت در بعضی واحدها شد، اما نسبت به تابستان سال‌های گذشته فشار کمتری وجود داشت. تقاضای داخلی در اثر رکود ساخت‌‌‌وساز (به‌‌‌ویژه پروژه‌های عمرانی دولتی و پروژه‌های مسکن شخصی) پایین بود که این موضوع موجب شد تا وضعیت این صنعت از رونق فاصله بگیرد.
بررسی قیمت سیمان در بازار آزاد در سه ماهه نخست امسال نیز نشان می‌دهد که قیمت این محصول ثابت مانده، اما حاشیه سود تولیدکنندگان به دلیل افزایش هزینه‌های حمل‌‌‌ونقل و انرژی کاهش یافته است. در رابطه با وضعیت صادرات نیز می‌توان گفت که صادرات به کشورهای همسایه به‌‌‌ویژه عراق، افغانستان و آسیای میانه نقش حیاتی در حفظ تراز مالی شرکت‌ها داشته و این در‌‌‌حالی است که تقاضا در بازار داخلی باتوجه به رکود در بخش مسکن و ساخت‌‌‌وساز کاهشی بوده است.
در بهار ۱۴۰۴، ارزآوری سیمان صادراتی رشد اندکی داشته، به‌‌‌خصوص به دلیل افزایش تقاضای عراق و ثبات نسبی در مسیرهای صادراتی این اتفاق افتاده است و نوسانات نرخ ارز به نفع صادرکنندگان بوده، اما محدودیت‌‌‌های مرزی گاه‌‌‌وبی‌‌‌گاه مانع رشد بیشتر در این رابطه شده است.
در این‌‌‌بین صنعت سیمان در بازه زمانی فروردین تا خردادماه امسال همواره با چالش‌‌‌هایی مواجه بوده است که تداوم رکود ساخت‌‌‌وساز داخلی یکی از مهم‌ترین معضلات برای این صنعت به‌‌‌حساب می‌‌‌آید و از طرفی هزینه بالای انرژی و حمل‌‌‌ونقل و کمبود سرمایه‌‌‌گذاری برای نوسازی تجهیزات از دیگر چالش‌‌‌های این صنعت هستند که مانع از رشد و سودآوری صنعت خاکستری می‌شود، اما در این بین بخش سیمان پتانسیل افزایش صادرات به کشورهای آفریقایی و عربی را دارد و درصورت فعال‌‌‌تر شدن دولت امکان رشد در بازار پروژه‌های زیرساختی وجود دارد که موجب افزایش تقاضا برای سیمان می‌شود.
در بهار ۱۴۰۴، صنعت سیمان ایران درگیر کاهش تقاضای داخلی، افزایش هزینه‌های تولید و حمل و وابستگی بالا به صادرات بود. اگرچه صادرات توانست بخشی از کاهش درآمد داخلی را جبران کند، اما چشم‌‌‌انداز کلی همچنان محافظه‌‌‌کارانه و ناپایدار است. فعال شدن پروژه‌های ملی (مسکن‌‌‌سازی، راه‌‌‌سازی و زیرساخت‌‌‌ها) می‌تواند در ماه‌های آینده جان تازه‌‌‌ای به صنعت بدهد.
جهش ارزش فروش سیمان در اردیبهشت
همچنین گزارش اداره تحلیل‌‌‌های اقتصادی و ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد؛ ارزش فروش ماهانه صنعت سیمان در اردیبهشت ماه امسال به بیش از ۸.۷ همت افزایش یافته است. براساس این داده‌ها بررسی عملکرد اردیبهشت ماه ۳۷ شرکت بورسی و فرابورسی فعال در صنعت سیمان نشان می‌دهد؛ ارزش فروش ماهانه این صنعت به ۸.۷۵۳ میلیارد تومان افزایش یافته که رکوردی تاریخی محسوب می‌شود. این کمیت در مقایسه با ماه فروردین امسال و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۵۰ و ۷۴درصد افزایش داشته است.
ثبت این رکورد موجب شده ارزش فروش سالانه صنعت با ۵.۵ درصد افزایش، از ۶۸.۱ همت در پایان فروردین ماه به ۷۱.۸ همت در پایان اردیبهشت ماه برسد. همچنین صنعت سیمان با ۴۳ نماد معاملاتی و بیش از ۴۰۱ همت ارزش بازار (شامل شرکت‌های تولیدی، هلدینگ و سرمایه‌‌‌گذاری)، نهمین صنعت بزرگ بازار سهام کشور محسوب می‌شود.
براساس گزارش‌های منتشر شده ارزش فروش داخلی این صنعت با رشد ۵۵ درصدی از ۴.۶۸ میلیارد تومان در فروردین ماه امسال به ۷.۲۶ میلیارد تومان در اردیبهشت ماه افزایش یافت. همچنین، ارزش فروش صادراتی صنعت با ۲۹درصد افزایش از ۱.۱۶ میلیارد تومان در ماه نخست سال به ۱.۵ میلیارد تومان در اردیبهشت ماه رسید.
ازطرفی بررسی وضعیت تولید این صنعت نشان می‌دهد که مقدار تولید سیمان با افزایش ۱۵.۳ درصدی از سه میلیون تن در فروردین ماه به ۳.۵ میلیون تن در اردیبهشت ماه افزایش یافت. رکورد تاریخی حجم تولید سیمان در دو سال اخیر ۴.۳ میلیون تن در اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ بوده است. در دو ماه نخست سال گذشته یک میلیون و ۴۱ هزار مترمکعب سوخت مصرفی به صنعت سیمان تحویل داده شد. این در حالی است که در دو ماه فروردین و اردیبهشت ماه امسال میزان سوخت مصرفی صنعت خاکستری با ۱۰ درصد کاهش به ۹۳۶ میلیون مترمکعب رسید.
به‌‌‌طور کلی صنعت سیمان در بهار ۱۴۰۴ در وضعیت نسبتا باثبات اما بدون رشد محسوس قرار داشته است. تولید ادامه‌‌‌دار بوده اما بازار داخلی ضعیف گزارش شده و صادرات نقش نجات‌‌‌دهنده داشته است. چشم‌‌‌انداز نیمه دوم سال بسته به سیاست‌های ارزی، وضعیت انرژی در تابستان و تغییرات در بخش ساخت‌‌‌وساز قابل ارزیابی دقیق‌‌‌تر خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید