رشد مبتنی بر تخریب خلاق/دولت چگونه میتواند مسیر نوآوری در بنگاههای بزرگ را تسهیل کند؟
دنیای معدن: مدلهای کلاسیک رشد اقتصادی، رشد را حاصل انباشت سرمایه میدانستند؛ اما این نظریه در توضیح تفاوت کشورها در مسیر توسعه ناتوان بود، زیرا نمیتوانست نقش نوآوری و پیشرفت فناورانه را تبیین کند.
از دهه ۱۹۸۰ با ظهور نظریه «رشد درونزا»، اقتصاددانانی چون آگیون و شومپیتر نشان دادند که موتور واقعی رشد، «نوآوری» است؛ فرایندی پویا که در آن ایدههای تازه جایگزین فناوریهای قدیمی میشوند. این چرخه، همان «تخریب خلاق» است که اقتصاد را بهجلو میراند.
در این چارچوب، سه اصل کلیدی مطرح میشود: نخست، نوآوری و انتقال دانش محور رشد پایدار است؛ دوم، انگیزه نوآوری از دل نهادهایی میآید که از حقوق مالکیت و رقابت سالم حمایت میکنند؛ و سوم، تخریب خلاق، یعنی جایگزینی فناوریهای جدید با قدیمیها، نیروی محرک تحول اقتصادی است.این رویکرد توضیح میدهد چرا برخی کشورها از «تله درآمد متوسط» عبور کرده و نوآور شدهاند و برخی دیگر در رکود نهادی ماندهاند.
نقش دولت نیز حیاتی است: هم باید از رقابت و ورود نوآوران جدید حمایت کند، هم با سرمایهگذاری در آموزش، پژوهش، انرژیهای نو و سیاستهای حمایتی هوشمند، مسیر رشد فناورانه را هموار سازد. در واقع، رشد پایدار زمانی محقق میشود که دولت، نهادها و بنگاهها همزمان در خدمت نوآوری باشند.
دیدگاهتان را بنویسید