فولاد سبز در مدار نوآوری و بازیافت
دنیای معدن: صنعت فولاد ایران با رویکرد تازه‌ای به سوی آینده‌ای پایدار گام برمی‌دارد؛ آینده‌ای که در آن «اقتصاد چرخشی» و «مدیریت پسماند» نقش محوری دارند. این تغییر، از اتکا بر توسعه صرفاً کمی، به سمت بهره‌برداری بهینه از منابع، تولید فولاد سبز و هدف‌گذاری برای پسماند صفر و کربن خنثی، حرکت کرده و همزمان سودآوری و حفاظت از محیط‌زیست را در دستور کار دارد.
در مسیر ایجاد آینده‌ای پایدار و حفظ منابع برای نسل‌های آینده، فولادمبارکه به عنوان مجموعه پیشرو فولاد کشور، با بهره‌گیری از اصول اقتصاد چرخشی، کسب‌وکار خود را به شکلی پایدارتر اداره می‌کند. این رویکرد بر مدیریت پسماند، بازیافت، محصولات جانبی و بهره‌برداری بهینه از منابع متمرکز است.
در سال‌های اخیر، همزمان با رشد تولید فولاد و توسعه کمی، نگاه تازه‌ای در این صنعت شکل گرفته که توسعه کیفی را نیز در بر می‌گیرد. بر همین اساس، ره‌نگاشت اقتصاد چرخشی تدوین و اقدامات متعددی برای تحقق آن تعریف و اجرا شده است. فرهنگ سازمان و اکوسیستم، زنجیره تأمین، محصولات فولادی سبز، بازیافت و پسماند، آب، انرژی و آلاینده‌های جوی، محورهای اصلی این ره‌نگاشت هستند. در سال ۱۴۰۲، هدف‌گذاری «کربن خنثی» و «پسماند صفر» به‌عنوان خروجی اصلی این سند راهبردی تعیین شد و کارگروه‌های تخصصی متناسب با هر حوزه تشکیل گردید.
در حوزه مدیریت پسماند و محصولات جانبی، اقدامات استراتژیک و مؤثری در بخش‌های هوا، آب، انرژی، پسماند و تنوع زیستی تعریف و اجرا شده است. پسماندها بر اساس استاندارد ISO 14001 و خط‌مشی زیست‌محیطی، در تمام زنجیره تولید جمع‌آوری، تفکیک و در سایت‌های جداگانه انبار می‌شوند. نوع پسماند تعیین‌کننده روش مدیریت آن است؛ از فرآوری و بازیافت گرفته تا امحاء یا تولید کمپوست. این فرآیند با پایش دوره‌ای شاخص‌هایی همچون نسبت پسماند فروخته و بازیافت‌شده به کل پسماند و میزان فروش روغن‌های ضایعاتی، هر شش ماه یک‌بار ارزیابی می‌شود.
در بخش ضایعات فلزی، ضایعات ایجادشده با رعایت اصول زیست‌محیطی، فرآوری، دپو، بازمصرف و در صورت مازاد بر نیاز، فروخته می‌شوند. هدف، تولید فولاد سبز، ایجاد ارزش افزوده، حفظ ایمنی انسانی و تجهیزاتی و بهره‌گیری از مبانی اقتصاد چرخشی است.
مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده عبارتند از:
فرآوری انواع ضایعات فلزی داخلی؛ تأمین کامل قراضه کوره‌های قوس الکتریکی از محل ضایعات داخلی؛ تعریف پروژه‌های تحقیقاتی و دانش‌بنیان بر اساس استانداردهای فولاد سبز؛ همکاری در تهیه اطلس جامع ضایعات؛ طراحی، نصب و اجرای خط برش اتوماتیک خرسک، ته‌تاندیش و تختال قراضه؛ ساخت اتاقک‌های برش ضایعات سنگین مجهز به غبارگیر؛ کوچک‌سازی خرسک برای کاهش هزینه‌های فرآوری؛ توسعه سالن فرآوری ضایعات برای افزایش ظرفیت؛ طراحی، ساخت و نصب تاندیش برگردان ۶۰ تنی برای تجمیع عملیات و کاهش هزینه حمل؛ نصب تجهیزات برش کلاف ضایعاتی برای تولید قراضه سبک؛ نصب پرس ورق برای بازمصرف ورق‌های ضایعاتی و نصب پرس غبار برای استفاده از غبارات شارژ مواد.
دستاوردهای این رویکرد شامل فراوری بیش از ۵۰ درصد ضایعات فلزی تولیدی، تأمین تمامی قراضه‌های موردنیاز فولادسازی و حذف خرید قراضه در سال ۱۴۰۳، آماده‌سازی پسماندهای فلزی برای فروش با هدف سودآوری حداکثری و سامان‌دهی مراکز دپوی ضایعات فلزی در کارگاه برش و سایت ۵۴ هکتاری است.
این اقدامات، تصویری تازه از صنعتی ارائه می‌دهد که در آن، رشد اقتصادی و مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی بر یک مسیر حرکت می‌کنند و فولاد سبز به‌عنوان شاخص آینده تولید، جایگاهی عملیاتی پیدا کرده است.
ابراهیم روح‌اللهی
رئیس فرآوری ضایعات فلزی فولاد مبارکه
دیدگاهتان را بنویسید