کاهش عرضه شمش بورسی
دنیای معدن -نسیم نوحه خوان: با تشدید بی‌آبی و قطعی برق سراسری در تابستان، ایران در بحران بی‌سابقه‌ای گرفتار آمده که صنعت فولاد و سایر صنایع بزرگ را به شدت قرار داده است.
به گزارش دنیای معدن، صنایع فولاد و سیمان با کاهش برق تا ۹۰درصد در برخی مناطق روبه‌رو شده‌اند و تولید ظرفیت صنعتی به‌ویژه در پارک‌های صنعتی تا حدود ۵۰درصد کاهش یافته است. از طرفی تغییر فرمول قیمت‌گذاری گندله روند تولید و عرضه محصولات زنجیره فولاد را تحت‌تاثیر قرار داده و از این‌رو قطعی برق و عدم عرضه مواد اولیه در بازار فیزیکی بورس کالا موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت شمش در تالار صنعتی شده است.
کشور در تابستان امسال با بحران همزمان برق و آب روبه‌رو است که نه فقط زندگی روزمره مردم، بلکه صنعت فولاد و ساخت‌وساز را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است. قطعی برق مکرر، بی‌آبی گسترده، ضعف نقدینگی، کنترل‌های دستوری در بورس کالا و سیاستگذاری ناکارآمد، چشم‌انداز روشنی برای بخش صنعتی باقی نگذاشته است.
ایران در پنج سال متوالی خشکسالی قرار دارد؛ میزان بارش حدود ۴۵درصد کمتر از میانگین بلندمدت گزارش شده و سطح مخازنی مانند سد لار در تهران به شدت کاهش یافته است. کمبود برق در تابستان به حدود ۲۰هزار مگاوات رسیده و دولت ناچار شده اولویت تامین برق را به صنایع بزرگ اختصاص دهد، در نتیجه خانوارها بار گرمایی و بی‌آبی بیشتری را تحمل می‌کنند. بررسی تاثیر بحران انرژی‌بر صنعت فولاد نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۴ کاهش تولید در صنایع مختلف به‌ویژه فولاد رقم خورده است.
به‌طوری که تولید فولاد ایران در بهار امسال حدود ۴.۸ درصد کاهش داشت که کارشناسان علت اصلی را محدودیت شدید برق عنوان می‌کنند. بخش فولاد که حدود پنج هزار و ۵۰۰ مگاوات نیاز داشت تنها بین ۲۴۰۰ تا ۳۸۰۰ مگاوات دریافت کرد و در برخی مناطق سهمیه به ۱۰درصد مصرف عادی کاهش یافت. طبق برآوردها، کاهش تولید صنعتی در سال گذشته و امسال منجر به ضرری حدود ۸ تا ۱۵میلیارد دلار شده است.
الزام تغییر سیاست ارزی در صنعت فولاد
از طرفی سیاست‌های دستوری بورس کالا موجب شده تا کنترل قیمت و عرضه در بورس به‌رغم ضعف تقاضا و بحران نقدینگی، توزیع منابع در بازار فولاد را مخدوش کند. در بسیاری از واحدها به دلیل قطعی برق و آب، هزینه‌های تولید افزایش یافته و نقدینگی محدود، تولید را متوقف کرده و صادرات را ناکام کرده است. برخی واحدهای نورد و شمش القایی تعطیل شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تنها کارخانه‌های دولتی تا پایان سال فعال باقی بمانند مگر سیاست‌ها تغییر کند.
استفاده از «برق سبز» برای سالن‌های فولادی موجب افزایش قیمت تمام‌شده می‌شود. در کنار آن، اخراج کارگران افغان موجب کندی پروژه‌های ساختمانی شده است. سیاست اخراج کارگران مهاجر به‌گونه‌ای اعمال شد که نه‌تنها به بهبود ساختار کمک نکرد، بلکه خدماتی به گروه‌های دیگر (طالبان، بازار قاچاق نیروی کار) داده است.
در چنین شرایطی صنعت فولاد نیاز به تغییر سیاست‌های ارزی و صادراتی دارد که ضرورت صادرات آزاد فولاد را در اولویت قرار می‌دهد، به عبارت بهتر تولید داخلی فولاد بسیار فراتر از مصرف است؛ آزادسازی صادرات با نرخ ترجیحی ارز می‌تواند تولید را افزایش دهد و قیمت تمام‌شده را کاهش دهد و همچنین اشتغال را بالا ببرد و نقدینگی را به سمت صنایع برگرداند. این در حالی است که در شرایط فعلی این راهکارها در برنامه دولت دیده نمی‌شود. در مواجهه با سناریوهای احتمالی مانند بازگشت تحریم یا «فعال شدن مکانیزم ماشه»، دولت باید نرخ ارز و برنامه‌های حمایتی مرتبط با آن را در سناریوهای متنوع طراحی کند.
تکیه بر خوراک‌های تولید فولاد و آزادسازی فروش به بازارهای همسایه همچون عراق، ترکیه و امارات ضروری است تا از ایستایی تولید و بی‌ثباتی بازار جلوگیری شود. اصلاح سیاست‌های بورس کالا یکی دیگر از اقدامات مهم است که باید برای بهبود وضعیت صنعت فولاد در دستور کار دولت قرار بگیرد. قیمت‌گذاری دستوری باید با مدل‌هایی جایگزین شود که منابع را به واحدهای صادرات‌محور و فعال سوق دهد و نقدینگی خاموش را به چرخه تولید بازگرداند. طراحی سناریوهای ارزی منعطف از نرخ تثبیتی تا ترجیحی برای صادرات فولاد می‌تواند از شوک‌های خارجی در مواجهه با تحریم احتمالی جلوگیری کند.
به طور کلی بحران‌های همزمان برق، آب، و نقدینگی در صنعت فولاد ایران، اگرچه ناشی از عوامل داخلی و بین‌المللی هستند، برای عبور از شرایط موجود، نیازمند استراتژی‌های صادرات‌محور، اصلاح سیاستگذاری ارزی، و بهبود مدیریت انرژی و منابع انسانی است. بدون این اصلاحات ساختاری، ادامه مسیر تولید صنعتی ایران به‌ویژه بخش فولاد، با خطر تعطیلی گسترده و خسارت اقتصادی بیشتر روبه‌رو خواهد شد.
رشد قیمت شمش در رینگ فیزیکی
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در روز 6 مرداد ماه نشان می‌دهد که نسبت حجم معاملات به عرضه شمش از 23 درصد در هفته پایانی معاملاتی تیر ماه به 57 درصد افزایش داشته است که 34 درصد رشد را گزارش می‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم عرضه این محصول میانی زنجیره فولاد در روز 6 مرداد ماه 1404 نسبت به هفته گذشته کاهش داشته است. بررسی معاملات روز دوشنبه نشان می‌دهد که بورس کالا میزبان عرضه 127 هزار و 225 تن شمش بود که با توجه به ثبت تقاضای 1.2 برابری نسبت به عرضه 57 درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت.
قیمت میانگین موزون شمش در معاملات روز دوشنبه 6 مرداد ماه 28 هزار و 692 تومان به ازای هر کیلوگرم بود که رشد 0.01 درصدی را نسبت به هفته گذشته گزارش می‌کند. همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان می‌دهد که میزان معاملات در روز مورد بررسی نسبت به هفته گذشته افزایش 14 درصدی داشته است. قیمت پایه تعیین شده برای عرضه‌های شمش در بازه 27 هزار و 300 تومان تا 29 هزار و 808 تومان به‌ازای هر کیلوگرم تعیین شد.
افزایش دما و قطعی برق موجب شده تا ساعت فعالیت صنایع مادر همچون فولاد کاهش یابد و این موضوع موجب کاهش میزان تولید محصولات زنجیره فولاد به‌ویژه شمش شده است، از طرفی با تغییر فرمول قیمت‌گذاری گندله در تالار صنعتی بورس کالای ایران فعالان این حوزه از عرضه گندله و آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی خودداری کردند و این موضوع نیز بر میزان تولید محصول میانی زنجیره فولاد تاثیر گذاشته است و موجب افزایش جزئی قیمت پایه شمش در بازار فیزیکی شده است.
شمش با میانگین قیمت 28 هزار و 692 تومان به ازای هر کیلوگرم در بازار فیزیکی مورد معامله قرار گرفت که با احتساب هزینه حمل و ارکان بورس و مالیات بر ارزش افزوده شمش 30 هزار و 500 تومانی به ازای هر کیلوگرم به واحدهای نورد می‌رسد و در نتیجه کف قیمت میلگرد به 31 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم می‌رسد. اما باتوجه به خریدهای اعتباری در رینگ فیزیکی میلگرد در بازار آزاد با قیمت 30 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم عرضه می‌شود و با توجه به رکود ساخت‌وساز و افزایش قیمت‌ها عملا میلگرد مشتری ندارد و باید منتظر نتیجه مذاکرات ماند.
دیدگاهتان را بنویسید