طلای بورسی در تب اخبار سیاسی

قیمت هر واحد گواهی سپرده کالایی شمش طلا در حالی شنبه هفته گذشته را با قیمت ۸۷۴‌هزار و ۳۷۹تومان به پایان رساند که آخرین روزهای معاملاتی هفته قبل را با آرامش نسبی سپری کرده بود. روز یکشنبه قیمت این سپرده با افزایش قیمت محدودی مواجه شد و تا ۹۰۳‌هزار و ۴۰۰تومان هم پیش رفت و نهایتا روز را با قیمت ۸۸۹‌هزار و ۸۳۳تومان به پایان رساند. در روزهای بعدی هفته، سپرده طلا در سراشیبی کاهش قیمت قرار گرفت و با کاهش نرخ تدریجی خود تا آخرین روز معاملات به ۸۳۸‌هزار و ۶۹۷تومان در روز پنج‌شنبه رسید. بازار گواهی سپرده پیوسته تمام‌سکه بهار آزادی طرح جدید نیز دو روز ابتدایی هفته گذشته را مثبت پشت سر گذاشت؛ اما در روزهای بعدی با کاهش قیمت همراه بود و در حالی در آخرین روز معاملاتی هفته به ۷۲میلیون و ۷۰۰‌هزار تومان رسید که قیمت پایانی آن در روز شنبه به ۷۴میلیون و ۴۰۶‌هزار و ۲۵۱تومان رسیده بود. 

در هفته منتهی به ۲۶اردیبهشت، در مجموع یک‌میلیون و ۷۴۸‌هزار گواهی شمش طلا معادل ۱۷۴.۸کیلوگرم طلا به ارزش یک‌هزار و ۵۲۷میلیارد تومان و ۳‌هزار و ۳۰۴قرارداد آتی شمش طلا معادل ۳.۳کیلوگرم به ارزش ۳۵.۳میلیارد تومان در بورس کالای ایران معامله شد. به این ترتیب در هفته‌‌‌ای که گذشت، ۱۷۸.۱کیلوگرم شمش طلا به ارزش ۱،۵۶۲میلیارد تومان در بورس‌کالا دادوستد شد. بررسی این آمار در قیاس با هفته پیش از آن نشان می‌دهد که حجم و ارزش معاملات در این هفته با کاهش محسوسی مواجه بوده؛ به‌طوری‌‌‌که حجم طلای مبادله‌شده در بازار نسبت به هفته قبل تقریبا ۵۰‌درصد کاهش پیدا کرده است.

گواهی سپرده نقره نیز تقریبا روندی مشابه با طلا را دنبال کرد. قیمت پایانی هر واحد گواهی سپرده پیوسته شمش نقره روز شنبه گذشته ۹۰‌هزار و ۳۰۰تومان بود و در روز بعد در مواجهه با اخبار سیاسی روند صعودی را در پیش گرفت و با افزایش ۲درصدی به ۹۱‌هزار تومان رسید. پس از آن با سقوطی تدریجی همراه بود و تا آخر هفته به ۸۵‌هزار و ۶۸۰تومان رسید. در مجموع ۲۵۷.۷کیلوگرم شمش نقره به ارزش حدود ۲۳.۸میلیارد تومان در بورس‌کالا معامله شده و به این ترتیب در حجم معاملات این فلز نیز کاهش قابل‌توجهی رخ داده است.

نوسانات طلای جهانی

هر اونس طلای جهانی در روز جمعه به حدود ۳‌هزار و ۲۰۰دلار سقوط کرد و در مسیر کاهش هفتگی بیش از ۳درصدی قرار گرفت؛ چرا که کاهش تنش‌‌‌های تجاری جهانی جذابیت آن را به عنوان یک پناهگاه امن تضعیف کرد. طلا در ماه‌‌‌های گذشته و پس از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ روندی صعودی را در پیش گرفته بود و پس از انتشار اخبار مرتبط با وضع تعرفه‌‌‌ها توسط ایالات‌متحده آمریکا تا بالای ۳‌هزار و ۴۰۰دلار برای هر اونس نیز پیش رفت. ایالات‌متحده و چین اخیرا توافق کردند که به طور موقت تعرفه‌ها را به مدت ۹۰روز کاهش دهند تا نگرانی‌ها در مورد پیامدهای طولانی‌مدت درگیری تجاری آنها کاهش یابد. به نظر می‌رسد خطرات ژئوپلیتیک نیز کاهش یافته و آتش‌‌‌بس هند و پاکستان ثابت مانده است. همین عوامل موجب کاهش نااطمینانی‌‌‌ها و کاهش قیمت طلا و فلزات گران‌‌‌بها شده است.

در شرایط عادی، با توجه به ویژگی‌‌‌های خاص طلا به‌‌‌عنوان یک دارایی امن، عوامل متعددی بر قیمت این فلز گران‌‌‌بها اثر می‌‌‌گذارند. وضعیت اقتصادی می‌‌‌تواند یکی از عوامل مهمی باشد که بر قیمت این فلز اثرگذار است. در دوران رکود و بیکاری یا تورم، طلا به‌عنوان یک دارایی امن ظاهر می‌شود که سرمایه‌گذاران به آن پناه می‌‌‌برند. در صورتی که اقتصاد با رکود مواجه شود، بازدهی نسبی بازارهای موازی مانند بازار سرمایه و سهام نسبت به بازدهی طلا کاهش پیدا می‌کند و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند بخشی از سبد دارایی خود را به طلا تبدیل کرده و بازدهی بالاتری دریافت کنند. اما در صورتی که اقتصاد درگیر تورم باشد، فعالان تلاش می‌کنند با تبدیل دارایی خود به طلا، از سرمایه خود در مقابل افت ارزش محافظت کنند. جنگ، تحولات سیاسی، عوامل روانی، سیاست‌‌‌های پولی مانند نرخ بهره و همچنین عرضه و میزان استخراج طلا از دیگر عوامل اثرگذار بر قیمت این فلز گران‌‌‌بها هستند. در ایران اثر عامل تحولات و شوک‌‌‌های سیاسی همواره محسوس بوده و در برهه‌‌‌های مختلف زمانی، زودتر و شدیدتر از دیگر موارد بر قیمت بازار تاثیر گذاشته است.

فلزات گران‌‌‌بها تحت‌تاثیر اخبار

بازار معاملات کالایی مربوط به فلزات گران‌‌‌بها در بورس‌کالا همواره نسبت به اخبار و رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیک حساسیت نشان داده ‌‌‌است؛ اما با توجه به وضعیت حال حاضر ایران، این حساسیت و وابستگی قیمت طلا و ارز به این اخبار از همیشه بیشتر به نظر می‌‌‌رسد. سرمایه‌گذاران در حال حاضر با جدیت اخبار را دنبال می‌کنند و سریعا نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهند. با توجه به سرعت واکنش بازارها به کوچک‌ترین خبر یا حتی اظهارنظر سیاسی، به نظر می‌رسد فرآیند تغییر انتظارات سرمایه‌گذاران و واکنش به آن از همیشه سریع‌‌‌تر و بیشتر باشد. معمولا قیمت طلا در ایران از قیمت جهانی طلا و عوامل داخلی تاثیر می‌‌‌پذیرد. تراکم اخبار و رویدادها در ایران و واکنش سرمایه‌گذاران و فعالان به آن در حدی بالا رفته که مدت‌‌‌هاست بازار طلا در ایران خود را با اخبار مرتبط داخلی تطبیق می‌دهد و اساسا فرصت واکنش به قیمت جهانی طلا و اثرپذیری از آن را در چند ماه اخیر پیدا نکرده است. به‌‌‌عنوان مثال، در هفته‌‌‌های اخیر که طلای جهانی در نتیجه بیم مردم جهان از تشدید تنش‌‌‌ها و جنگ تجاری در حال افزایش بود، طلا در بازار داخلی متاثر از مذاکرات شکل‌‌‌گرفته میان ایران و آمریکا در حال کاهش بود.  

با بررسی تاریخچه قیمت طلا در سال‌های اخیر، می‌‌‌توان الگوی مشابهی را مشاهده کرد. اقتصاد ایران در دودهه اخیر به‌شدت تحت‌تاثیر نااطمینانی‌‌‌ها و اخبار گوناگون بوده و تکرار الگوی رفتاری بازارها در پاسخ به اخبار و حوادث موجب تشدید این واکنش‌‌‌ها شده است؛ تا جایی که این روزها هر خبر مثبت یا منفی می‌‌‌تواند روند بازار را در چند دقیقه به طور کلی متحول سازد. در روزهای آینده نیز سرمایه‌گذاران و فعالان بازار در انتظار نتیجه مذاکرات خواهند بود. در صورت تداوم انتشار اخبار مثبت از سوی طرفین درگیر مذاکره، طلا ثبات نسبی خود را حفظ می‌کند و همچنان در سرازیری کاهش قیمت حرکت خواهد کرد؛ اما در صورت انتشار سیگنال‌‌‌های منفی، واکنش قیمت‌ها شدید خواهد بود.