نجات صنعت سنگ ایران در گرو صادرات/ بازار داخلی کشش لازم را ندارد

به گزارش دنیای معدن از ایسنا، بهرام شکوری- رئیس انجمن سنگ ایران-  در نشست خبری  پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی سنگ‌های ساختمانی، معادن، ماشین‌آلات و تجهیزات وابسته که صبح امروز (شنبه) در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، ضمن انتقاد از وضعیت صادرات در صنعت سنگ کشور اظهار کرد: ایران از نظر ذخایر و تنوع در بین پنج کشور مطرح دنیا قرار دارد، اما متأسفانه در صادرات جایگاه قابل قبولی ندارد و این در حالیست که در این حوزه دارای ظرفیت و پتانسیل فراوانی برای رشد هستیم.

ظرفیت داریم، بازار نداریم!

وی راهکار اصلی نجات صنعت سنگ را توسعه صادرات دانسته و تصریح کرد: بازار داخلی کشش مصرف حجم بالای تولید را ندارد. ما سالانه حدود هشت تا ۱۲ میلیون تن سنگ تولید می‌کنیم، اما تنها هفت درصد آن صادر می‌شود و مابقی یا در داخل مصرف می‌شود یا عملاً بدون استفاده باقی می‌ماند.

رئیس انجمن سنگ ایران ضمن اشاره به ظرفیت بازار جهانی خاطرنشان کرد: بازار جهانی سنگ ساختمانی آینده‌ای حدود ۵۴ میلیارد دلاری دارد و اگر ایران بتواند حتی ۱۰ درصد از این بازار را در اختیار بگیرد، تحولی جدی در اقتصاد کشور ایجاد می‌شود. برای نمونه، کشور ترکیه با وجود تنوع کمتر نسبت به ایران، بیش از سه میلیارد دلار از این بازار سهم دارد.

شکوری همچنین به نقش سیاست‌گذاری‌های داخلی و بین‌المللی تاکید کرده و گفت: برای رسیدن به جایگاه واقعی، نیازمند همراهی حاکمیت در سطح سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری هستیم. رفع موانع بین‌المللی و احیای مناسبات خارجی می‌تواند به تسهیل صادرات و جهش این صنعت کمک شایانی کند.

رئیس انجمن سنگ ایران حضور شرکت‌ها و نوآوری‌های جدید در این دوره از نمایشگاه را امیدبخش خوانده و اظهار کرد: فناوری‌های نوین مانند دستگاه‌های برش با ضایعات صفر و وایرهای فوق دقیق، نه تنها راندمان را بالا می‌برد، بلکه با کاهش آلایندگی، گامی مهم به‌سوی سازگاری با محیط‌زیست است. این پیشرفت‌ها می‌تواند ما را در جایگاه واقعی‌مان در دنیا قرار دهد.

وی ضمن اشاره به کاربردهای جدید سنگ در مبلمان شهری، افزود: اگر بتوانیم شهرداری‌ها و فعالان حوزه ساخت را به استفاده از سنگ‌های فرآوری‌شده در مبلمان شهری ترغیب کنیم، هم ضایعات را کاهش داده‌ایم و هم ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد می‌شود. این امر به‌ویژه برای سنگ‌های باطله در معادن می‌تواند تحولی جدی به‌وجود آورد.

شکوری نسبت به از دست رفتن برخی بازارهای صادراتی به دلیل سیاست‌های نادرست گذشته مانند اعمال عوارض سنگین، انتقاد کرد و گفت: خوشبختانه طی سال‌های اخیر توجه بیشتری به این موضوع شده و عوارض صادراتی سنگ کاهش یافته، که می‌تواند مقدمه‌ای برای بازگشت به بازارهای از دست‌رفته باشد.

رئیس انجمن سنگ ایران در پایان تأکید کرد: این نمایشگاه فرصت مغتنمی است برای فعالان صنعت تا توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارند و با جذب سرمایه‌گذاران خارجی، زمینه‌ساز توسعه پایدار در صنعت سنگ کشور باشند.

بهره‌وری پایین در کشاورزی، نه صنعت، عامل اصلی بحران آب کشور است

شکوری ضمن انتقاد از سیاست‌های ناکارآمد در مدیریت منابع آبی، تاکید کرد: بحران کم‌آبی کشور نه‌تنها ناشی از فعالیت‌های صنعتی نیست، بلکه نتیجه بهره‌وری پایین در بخش کشاورزی است گفت: تنها شش درصد از منابع آب کشور صرف مصارف شرب و خانگی می‌شود، این درحالیست که بخش اعظم، یعنی بیش از ۹۰ درصد آن در کشاورزی سنتی هدر می‌رود.

رئیس انجمن سنگ ایران ادامه داد: حتی اگر کل صنایع معدنی کشور تعطیل شوند، تأثیر چندانی بر وضعیت منابع آبی نخواهد داشت؛ اگر همین فردا معدن‌ها را ببندیم، مردم حمام نروند و هیچ مصرفی نداشته باشند، باز هم فقط شش درصد از منابع صرفه‌جویی می‌شود. راهکار اصلی، اصلاح کشاورزی و حرکت به سمت کشت گلخانه‌ای و آبیاری هوشمند است.

شکوری در بخش دیگری در تشریح چالش‌های اساسی صنعت سنگ، تصریح کرد: حقوق دولتی که از معادن دریافت می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد این صنعت است. هنوز در بسیاری از استان‌ها اختلاف‌نظرهایی درباره نحوه محاسبه حقوق دولتی وجود دارد و با اینکه قرار شده مبنای محاسبه، استخراج واقعی باشد، در عمل پیاده‌سازی نشده است.

وی همچنین به موانع واردات ماشین‌آلات معدنی پرداخت و اظهار کرد: مقررات فعلی که واردات ماشین‌آلات زیر ١٠ سال را ممنوع می‌کند، غیرکارشناسی و مانع رشد تولید است گفت: برخی دستگاه‌ها ممکن است عمر بالاتری داشته باشند اما همچنان کارایی مناسب برای معادن سنگ دارند. باید به عقل فعالان اقتصادی اعتماد شود، نه صرفاً تصمیمات کارمندان دولتی.

رئیس انجمن سنگ ایران همچنین سیاست‌های ارزی دولت را عامل اصلی رکود صادراتی دانسته و معتقد است که وقتی صادرکننده باید پول کالای خود را با هزار زحمت و از طریق کشور ثالث وارد کند، یا هزینه‌های اضافی انتقال وجه را از جیب بپردازد، چگونه انتظار داریم صادرات توسعه پیدا کند؟ قیمت‌گذاری دستوری ارز، فقط به سود دلال‌ها و واردکنندگان است، نه تولیدکنندگان. 

وی در پایان خواستار بازبینی فوری در سیاست‌گذاری‌های کلان صنعت و صادرات شد و هشدار داد که تداوم این وضعیت به تعطیلی تدریجی صنایع منجر خواهد شد.

فراموشی فرهنگ سنگ ایرانی در شهرها

امیرحسین حیدر زاده- عضو هیئت‌مدیره انجمن سنگ ایران- در ادامه نشست خبری پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی سنگ‌های ساختمانی تهران، ضمن اشاره به چالش‌های صادراتی، از ضعف خدمات زیرساختی و هزینه‌های بالای لجستیکی به‌عنوان موانع جدی پیش روی رقابت‌پذیری این صنعت در بازارهای بین‌المللی نام‌ برد و گفت: با وضعیت فعلی، نمی‌توان انتظار موفقیت چشمگیر در صادرات را داشت. کشورهای دیگر با انرژی ارزان‌تر و خدمات پشتیبانی بهتر در حال پیشی گرفتن از ما هستند، در حالی‌ که ما ظرفیت بالایی داریم، اما زیرساخت نداریم.

وی تاکید کرد: حضور شرکت‌های تخصصی بیشتر در نمایشگاه‌ها باید با رویکردی فراتر از معرفی محصول باشد. نمایشگاه‌ها باید به اتاق فکر صنعت سنگ که مکان برای طراحی راهکار و ایجاد پیوند بین فعالان زنجیره تأمین باشد، تبدیل شود.

حیدرزاده ضمن اشاره به نوآوری امسال در راه‌اندازی بخش مفهومی در نمایشگاه، خاطرنشان کرد: برای نخستین‌بار در کشور شاهد استفاده از ضایعات معادن و باطله‌های سنگی در قالب المان‌های شهری هستیم. این اتفاقی مهم است و اگر درست مدیریت شود، می‌تواند به الگویی پایدار و خلاقانه تبدیل شود.

این عضو انجمن سنگ ایران پیشنهاد داد تا در سال‌های آینده ارتباط میان سه ضلع مثلث ''آرشیتکت‌ها، معادن، و شرکت‌های فرآوری'' به‌طور منسجم و پروژه‌محور برقرار شود. ممکن است حتی یک المان خاص در نمایشگاه به فروش نرسد، اما آرشیتکت با ذهن خلاقش، معدن‌دار با تأمین سنگ و شرکت فرآوری با ساخت، می‌توانند اثری خلق کنند که هویت ایرانی را در فضاهای شهری بازتاب دهد.

وی با انتقاد از فراموش شدن استفاده از نماهای اصیل ایرانی در معماری شهری افزود: چرا باید از نماهایی تقلیدی از کشورهای دیگر استفاده کنیم، در حالی‌ که معماری کلاسیک و نمای سنگی ایرانی ظرفیت صادرات فرهنگی و اقتصادی دارد؟ ما باید اصالت‌مان را حفظ و آن را صادر کنیم.

حیدرزاده در پایان، خواستار پیوند جدی‌تر میان فعالان این عرصه و توجه بیشتر به ''فرهنگ‌سازی در استفاده از سنگ در شهر'' شد و خاطرنشان کرد: با خلق فضاهای شهری ایرانی‌پسند و احیای هویت سنگ ایرانی، می‌توانیم دوباره به جایگاه خود بازگردیم.

معرفی ظرفیت‌های صنعت سنگ ایران و گسترش تعاملات داخلی و بین‌المللی در نمایشگاه

در ادامه محمد مطیعی مقدم- مدیر اجرایی این نمایشگاه- در نشست خبری این رویداد که صبح امروز (شنبه) در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، ضمن اشاره به پیشینه ۱۴ دوره‌ای این نمایشگاه، اظهار کرد: مفتخریم که ١٣ دوره از ١۴ دوره را این شرکت به عنوان یک نهاد صنفی، برگزار کرده و برای پانزدهمین دوره نیز در خدمت خانواده بزرگ صنعت سنگ ایران است.

به گفته وی، در این دوره از نمایشگاه، ۱۳۰ شرکت معتبر از سراسر کشور در فضایی به وسعت ۱۱ هزار متر مربع آخرین دستاوردهای خود در حوزه فرآوری سنگ، معدن، ماشین‌آلات و تجهیزات وابسته را به نمایش خواهند گذاشت. این نمایشگاه بستری ارزشمند برای معرفی ظرفیت‌های صنعت سنگ ایران و گسترش تعاملات داخلی و بین‌المللی است.

مطیعی مقدم یکی از محورهای ویژه این دوره را تمرکز بر ''کاربرد سنگ در فضای شهری'' عنوان کرده و گفت: از آثار تاریخی ماندگار مانند میدان نقش جهان اصفهان تا پروژه‌های معاصر، سنگ همواره نقشی زیبا، با دوام و هویت‌بخش در معماری ایرانی ایفا کرده است. به همین دلیل، ارتباط با معماران، طراحان شهری و دانشگاه‌ها یکی از رویکردهای مهم این نمایشگاه است.

مجری برگزاری پانزدهمین نمایشگاه سنگ‌های ساختمانی تهران خاطرنشان کرد: در بخش بین‌الملل، این نمایشگاه با کشورهایی نظیر روسیه، چین، عراق، عربستان، افغانستان، قزاقستان، تاجیکستان و سایر کشورهای حوزه CIS ارتباط مستقیم برقرار کرده و با ارسال دعوت‌نامه‌های رسمی، فعالان اقتصادی این کشورها را به بازدید دعوت کرده است. همچنین از طریق حضور در نمایشگاه‌های ازمیر ترکیه، هند و بازار عراق، تلاش شده تا مشارکت فعالان خارجی در این رویداد افزایش پیدا کند. همچنین در این دوره شاهد حضور شرکت‌هایی از کشورهای چین، هند، ترکیه، ایتالیا و اسپانیا به صورت مستقیم یا از طریق نمایندگی‌هایشان خواهیم بود.

وی همچنین از برگزاری نشست‌های تخصصی در حوزه‌های معدن، فرآوری، ماشین‌آلات و معماری با حضور کارشناسان و متخصصان خبر داد و رونمایی از پنج جلد کتاب ''تاریخ شفاهی صنعت سنگ ایران'' را از برنامه‌های شاخص این دوره معرفی کرد.

مطیعی مقدم ضمن تاکید بر اینکه اگرچه نمایشگاه در تهران برگزار می‌شود، اما متعلق به تمام فعالان این صنعت از استان‌هایی همچون اصفهان، محلات، فارس، خراسان، قم، آذربایجان و دیگر نقاط کشور است.

گفتنی است؛ پانزدهمین نمایشگاه سنگ‌های ساختمانی تهران از روز چهارشنبه هفته جاری ۳۱ اردیبهشت تا روز جمعه سوم خرداد ۱۴۰۴، هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۸ پذیرای بازدیدکنندگان خواهد بود.