حمایت تمام قد دولت از برقراری ایمنی در معادن زغال سنگ

به گزارش دنیای معدن، جعفر سرقینی، معاون امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان این مطلب در نشست سالانه انجمن زغال سنگ ایران با ابراز خشنودی از حضور در جمع پیشکسوت های صنعت زغال سنگ کشور گفت: یکی از اصیل ترین معدنکاری ها زغال سنگ است؛ در بسیاری از کشورهای اروپایی ذخایر معادن زغال سنگ پایان یافته اما آرم و نشان بسیاری از فعالیت های معدنی هنوز معادن زغال سنگ است که نشان از اهمیت این رشته معدنی دارد.
وی با بیان اینکه خوشحالم این انجمن شکل گرفت، افزود: دوستان زغال سنگی ما در اعماق زمین کار می کردند و هیچ صدایی نداشتند. آقای بهرامن زحمت این کار را در قالب کارگروه زغال سنگ خانه معدن می کشند اما پیشگام شدند و ما هم تشویق شان کردیم که انجمن زغال سنگ کشور شکل بگیرد. امروز این رشته معدنی صدا دارد. ما موفق شده ایم که نرخ زغال را با شرکت ذوب آهن اصفهان به نتیجه برسانیم که نشان می دهد انجمن در این میان نقش موثری داشته و توانسته صدای زغال سنگی ها را برساند.
وی با تشکر از این انجمن گفت: داشتن صدا برای یک انجمن خوب است اما این انجمن تا به حال از این تریبون غوغاسالاری نکرده است. آقای مجتهدزاده و همکاران شان تا به حال با تعامل کار کرده اند. آنها صدا داشتند اما جو درست نکردند. من از این بابت از آنها متشکرم و امیدوارم ۱۰ درصد دیگر معادن و واحدهای زغال شویی و کک سازی، زیرمجموعه انجمن قرار بگیرد.
البته مدیریت جدید ذوب آهن هم در این زمینه مثبت عمل کردند. ما نیز در زمینه تامین سنگ آهن مورد نیاز ذوب آهن اصفهان اقداماتی انجام دادیم که بخشی از مشکل شان را حل کرد و به زودی ابلاغ می شود.
ما معتقدیم اگر حال ذوب آهن خوب باشد حال زغال سنگی ها نیز خوب است. البته سال هاست من پیشنهاد کرده ام معادن زغال سنگ به صادرات به عنوان یک آلترناتیو فکر کنند که خوشبختانه بخشی از آن عملیاتی شده است.
به گفته وی، نرخ زغال سنگ نقطه عطف است و باید بهترین بهره را از آن ببریم. او تصریح کرد: نه تنها معاونت امور معادن و حتی مجلس شورای اسلامی بلکه تمام ارکان وزارتخانه، طرفدار فعالیت های ایمن و فنی معادن زغال سنگ هستند. در مقابل، فقط یک انتظار از معادن زغال سنگ دارم و آن این است که به مسائل ایمنی و فنی توجه کنند.
به طور مثال اگر با اصلاح قیمت ها ۲ ریال بیشتر سود می کنید، این رقم را در زمینه ایمنی و فنی هزینه کنید چراکه در نهایت نیاز فولاد کشور را شما باید تامین کنید. به همین دلیل بخشی از درآمد باید صرف ایمنی، توسعه و نوسازی شود تا ما هم شرمنده صنعت نشویم.
سرقینی ادامه داد: درباره حقوق دولتی نیز باید بگوییم دولت همیشه نگاه حمایتی به معادن زغال سنگ داشته است. ما یک صدم کمترین درصدی که باید به عنوان حقوق دولتی از معادن دریافت کنیم را از معادن زغال سنگ می گیریم.
وقتی سازمان های نظارتی سراغ مان می آیند توضیح می دهیم حاضریم رقمی که به عنوان حقوق دولتی قرار است به دولت پرداخت شود، صرف ایمنی، نوسازی و مکانیزاسیون معادن زغال سنگ شود.
در این زمینه ما با معادن زغال سنگ یک قرارداد نانوشته داریم. به هر کسی بگویید از هر تن زغال سنگ ۱۶۰ تومان حقوق دولتی دریافت می شود، باور نمی کند. ما یک صدم حقوق دولتی را از ۱۰ درصدی که قانون گفته سر معادن از ماده استخراجی دریافت کنیم، دریافت می کنیم.
معاون امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت در ادامه سخنان خود گفت: با معادن دیگر بسیار سختگیرانه عمل می کنیم و حتی به معادنی که متعلق به دولت یا بخش دولتی است هیچ گاه ارز نیمایی ندادیم و گفتیم واردات اقلام مورد نیاز خود را از محل صادرات تامین کنند اما درباره واردات چوب یا سایر تجهیزات معادن زغال سنگ موافقت کردیم که با هر میزانی از ارز نیمایی استفاده کنند. برای چوب هم با سازمان توسعه تجارت مکاتبه شده و سازمان هم اعلام کرده که مشکلی نیست. من هم اینجا تاکید می کنم که مجموعه معادن زغال سنگ به طور واحد با ارز نیمایی، اقدام به واردات چوب کنند.
وی ادامه داد: پیشنهاد می کنم متولی را در انجمن مشخص کنید تا یک یا ۲ واحد چوب ثبت سفارش کنند، به این شرط که این چوب با نظر انجمن توزیع شود نه به نام انجمن و به کام معدودی از معادن.
برای سایر تجهیزات نیز ثبت سفارش های سنگین انجام شده که برای مکانیزاسیون معادن در طبس می خواهند. حتی شرکتی مراجعه کرد تا شیلت های معادن را در ایران تولید کند و ما حمایت کردیم. موضوع پایگاه های اچ اس ای را نیز پیگیر هستیم و در این زمینه حاضر به تامین اعتبار مورد نیاز آن هستیم. فکر می کنم مبادله تفاهمنامه انجام شود و مانع دیگری وجود ندارد.
مجمع انجمن زغال سنگ با حضور جعفر سرقینی معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، داریوش اسماعیلی ریاست سازمان نظام مهندسی معدن ایران و محمدرضا بهرامن ریاست خانه معدن، دیروز برگزار شد.

چشم انداز تولید ۸ میلیون تن زغال سنگ
محمد مجتهدزاده در نشست مجمع سالانه انجمن زغال سنگ ایران پس از ارائه گزارش عملکرد هیات مدیره و بازرس انجمن، گفت: انجمن زغال سنگ از معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درخواست تشکیل کارگروه پشتیبانی زغال سنگ در وزارتخانه به منظور پیگیری مشکلات این بخش را دارد.
وی افزود: درحال حاضر تولید زغال سنگ کشور سالانه حدود ۳ میلیون تن به طور خام و ۱.۵ میلیون تن به شکل کنسانتره است. این در حالی است که مصرف زغال سنگ حدود ۲ میلیون تن کنسانتره در سال است و بخشی از نیاز کشور از خارج تامین می شود.
وی ادامه داد: در سال آینده، با راه اندازی یک کارخانه فولاد جدید به روش کوره بلند فولاد، مصرف زغال سنگ به ۳.۵ میلیون تن خواهد رسید و واردات این حجم زغال سنگ، اقتصادی و عملی نخواهد بود.
مجتهدزاده با بیان اینکه تا ۱۰ سال گذشته عمده معادن بزرگ و متوسط کشور از سوی دولت اداره می شدند اما به تدریج به بخش خصوصی یا بخش های غیر دولتی واگذار شدند، گفت: در این دوره، وجود نداشتن یک تشکل رسمی و فراگیر از تولیدکنندگان حوزه زغال سنگ در عمل برنامه ریزی و دفاع از منافع فعالان این حوزه را با مشکلات زیادی روبه رو کرد که با تشکیل انجمن زغال سنگ، یکی از کمبودهای این حوزه رفع شد. انجمن زغال سنگ حدود ۹۰ درصد زغال سنگ کشور را در بخش شست وشو و کک سازی پوشش می دهد.
رئیس انجمن زغال سنگ کشور افزود: با تشکیل این انجمن، با راه اندازی کارگروه های اختصاصی در این یک سال و کارگروه اکتشاف، اقتصاد، فرآوری، مکانیزاسیون و اچ اس ای، تقسیم کار کردیم تا توان انجمن را در تدوین گزارش ها به کار بگیریم.
وی ادامه داد: مهم ترین چالش زغال سنگ، تک مشتری بودن آن است. درحال حاضر ۸۰ درصد زغال سنگ کشور از سوی ذوب آهن مصرف می شود و البته از سال آینده این انحصار به تدریج شکسته خواهد شد. فولادسازان عمده کشور از یارانه انرژی و منابع ارزان قیمت گاز برخوردارند. در این زمینه ضروری است ذوب آهن و میدکو که تولید فولاد به روش کوره بلند را در اختیار دارند، در مقابل بقیه فولادسازان به نوعی مورد حمایت دولت قرار بگیرند تا قادر به رقابت با دیگر فولادسازان باشند. بدون حمایت دولت از این ۲ فولادساز، صنعت زغال سنگ که ۱۷ هزار شغل کارگاهی را پوشش می دهد بدون پشتوانه خواهد ماند.
مجتهدزاده با بیان اینکه ایمنی به عنوان موضوع مهم معادن زغال سنگ، به عنوان محوری ترین مسئله مورد پایش قرار گرفته است، گفت: گزارش کمبودهای معادن در این زمینه به کارگروه پشتیبانی داده شد و راه حل مشخصی برای ارتقای ایمنی پیشنهاد شد که ۴ مرکز اچ اس ای در ۴ حوزه اصلی زغال کشور شامل کرمان، البرز شرقی، البرز مرکزی و طبس ایجاد شود و حتی طرح اجرایی این ۴ مرکز تدوین شد، ۱۲۰ میلیارد تومان اعتبار را نیز آماده کردیم. بر اساس آخرین اطلاعات، این طرح از سوی وزارتخانه مصوب شد و مجری اش هم شرکت تهیه و تولید مواد معدنی اعلام شد.
وی از سرقینی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خواست که اجرای این طرح از طرف وزارتخانه سرعت یابد. اگر منابع مالی اش مصوب شود در یک بازه زمانی ۲ ساله می تواند به نتیجه برسد.
وی ادامه داد: تولید ۸ میلیون تن زغال سنگ، نیاز به سرمایه گذاری دارد. خوشبختانه این امر با اصلاح نرخ زغال سنگ در مسیر خود قرار گرفت و سرمایه گذاران می توانند بر اساس رقم جدید، طرح های خود را بنویسند.
مجتهدزاده در ادامه خاطرنشان کرد: امروز مسئله چوب، معادن زغال سنگ ما را با محدودیت فعالیت روبه رو کرده است. سال گذشته، هر تن چوب داخل کشور را ۴۵۰هزار تومان خریداری کردیم اما امسال یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خریداری می کنیم. ضمن اینکه چوب تولیدی داخل، ظرفیت پوشانندگی لازم را ندارد.
برای حل این مشکل نیز چند راه حل وجود دارد؛ اینکه واردات چوب از کشورهای همسایه تسهیل شود تا فشار سنگین از منابع طبیعی برداشته شود و دوم اینکه مسئله جانشینی پراب و سیمیشیل را به جای چوب در معادن موردنظر قرار دهیم. در این میان سرعت عملیات اداری را خواستاریم.
رئیس انجمن زغال سنگ کشور با اشاره به اینکه کمبود آب و برق، ما را با مشکل روبه رو کرده است، در ادامه خاطرنشان کرد: در ۱۰ سال گذشته به دلیل نبود یک تشکل متمرکز و قوی، صنعت زغال سنگ کشور دچار مشکلات عدیده برنامه ریزی برای قیمت گذاری و ایمنی بود اما با تشکیل انجمن زغال سنگ ایران، بخش خصوصی در قالب این تشکل به انسجام مناسبی دست یافته است.
در مدت کمتر از یک سال از تشکیل انجمن زغال سنگ ایران، هیات مدیره ۲۱ جلسه رسمی تشکیل داد.

ضرورت اجرای طرح جامع زغال سنگ
در این نشست احمد دادوند مدیرعامل تکادو با اشاره به اینکه طرح جامع زغال سنگ سال ها پیش از سوی گروه مهندسان مشاور وزارت صنعت، معدن و تجارت شکل گرفت، گفت: خوشبختانه توانستیم با سعی و خطا این طرح را در ایمیدرو تصویب کنیم تا ابلاغ شود. در این طرح، بندی مبنی بر پایش طرح جامع زغال سنگ گنجانده شده که با حضور مدیران ارشد باید پیگیری شود. وی افزود: در مقایسه طرح جامع زغال سنگ و طرح جامع فولاد می توانیم ببینیم این طرح در کجا گپ دارد تا برطرف شود. در طرح جامع فولاد همه چیز دیده شده؛ از اکتشاف، استخراج و فرآوری تا تامین نیاز داخلی و جهانی فولاد؛ باید دید در طرح زغال سنگ نیز این موارد دیده شده است؟
وی ادامه داد: به همین دلیل معتقدیم دولت باید این طرح را که برای کشور مهم است و خودش آن را تصویب کرده، به اجرا برساند؛ به ویژه در اکتشاف و بلندینگ (فرآوری و زغال شویی) باید پایش شود و همه این حلقه ها دیده شده و لحاظ شود. به ویژه اینکه تولید زغال سنگ در مناطق چهارگانه، دارای ویژگی های شیمیایی و فیزیکی منحصر به فرد است و برای استفاده بهتر باید با همدیگر مخلوط شوند.
دادوند تصریح کرد: هرچند این اقدام از سوی ذوب آهن اصفهان انجام می شود اما اگر در کارخانه های فرآوری زغال سنگ انجام شود، بهتر است و این مشکل در طرح جامع فولاد باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. به ویژه اینکه زغال سنگ معادن طبس که بیش از نیمی از تولید کشور در آن انجام می شود، دارای گوگرد زیادی است و حذف گوگرد، هزینه های بسیار زیادی دارد. تنها راه این است که از زغال های دیگر که گوگرد کمی دارد، استفاده کنیم.

انجمن، یکی از متولیان پایش طرح جامع زغال سنگ باشد
هرمز ناصرنیا، مسئول پایش طرح جامع زغال سنگ در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی و رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی معدن نیز در این نشست گفت: طرح جامع زغال سنگ، خط و خطوط رشد زغال سنگ در ایران را نشان داده، مبنی بر اینکه چگونه در واحدها تولید افزایش یابد، البته بر اساس طرح جامع فولاد.
وی افزود: در این طرح تا افق ۱۴۰۴ باید به میزان ۵۵ میلیون تن فولاد تولید شود که ۵.۱ میلیون تن آن به ذوب آهن اصفهان اختصاص دارد و این قسمت مربوط به ما است چراکه زغال این میزان محصول فولادی را ما باید تولید کنیم.
وی ادامه داد: بر این اساس و با توجه به توان کانسارهای مناطق چهارگانه زغال سنگ، رشد متناسب با هر معدن در نظر گرفته شده و تا سال ۱۴۱۵ برنامه داده شده است.
ناصرنیا با بیان اینکه در این طرح، نیازهای رشد معادن از قبیل آب، برق و نیروی انسانی منظور شده است، گفت: نیاز است با کمک مدیران معادن به تحقق این برنامه برسیم. به همین دلیل درخواست کردم انجمن زغال سنگ، یکی از متولیان پایش طرح جامع زغال سنگ باشد. البته به مرور می توان اصلاحات این طرح را نیز انجام داد.
اگر معادن در این زمینه شریک نباشند، این طرح انجام نخواهد شد. این برنامه تا افق ۱۴۰۴ باید نیاز کوره بلندها را تامین کند که البته از این برنامه کمی عقب هستیم.
وی خاطرنشان کرد: زغال سنگ معادن طبس و گوگرد زیاد این معدن از مشکلاتی است که باید در طرح جامع به آن بپردازیم و مجبور نباشیم برای اصلاح آن، زغال را از خارج وارد کنیم. با افزایش تولید معادن، یکی از مشکلاتی که خواهیم داشت کمبود چوب است.