سازمان زمین شناسی دو هفته بدون رئیس ماند

به گزارش دنیای معدن از تحریریه معدن خبرگزاری صدا و سیما؛ پایش مخاطرات طبیعی و بررسی فرونشست تا تدوین نقشه‌های زمین‌شناسی و پشتیبانی اطلاعاتی، شناسایی، نقشه برداری و تهیه داده‌های پایه معدنی جزو وظایف سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی است.

در حالی که فرو نشست زمین در ایران بالاتر و نرخ اکتشاف معدنی پایین‌تر از استاندارد جهانی است مهمترین سازمان اکتشاف معدنی کشور اما، ۱۴ روز است که رئیس و حتی سرپرست ندارد.

پیش از این داریوش اسماعیلی چهره شناخته‌شده حوزه معدن و صنایع معدنی، با سابقه حضور و مسئولیت در بخش‌های کلیدی معدنی، صنعتی و دانشگاهی، رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی بود که از ۲۴ آبان بدون اینکه برایش جانشینی تعیین شود به یکی از شرکت‌های تولید سنگ آهن و کنستانتره نقل مکان کرده است.

یکی از مهمترین ظایف سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، جمع آوری و انتشار داده‌های پایه زمین شناسی است. براساس جزء ۴ بند ب ماده ۴۸ قانون برنامه هفتم پیشرفت، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور موظف است تمام اطلاعات پایه زمین شناسی (اعم از نقشه‌های زمین شناسی، نقشه‌های ژئوشیمی و ژئوفیزیک هوایی) و مفاد گزارش‌های اکتشاف محدوده‌ها و پهنه‌ها را در پایان سال اول برنامه منتشر و به صورت برخط در اختیار عموم بگذارد.

با گذشت بیش از یک و نیم سال از ابلاغ قانون برنامه هفتم، هرچند پایگاه ملی داده‌ها به روزرسانی شده و اطلاعاتی هم منتشر شده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی معاونت معدنی وزارت صمت و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدور) که بخش زیادی از داده‌های پایه را در اختیار دارند و طبق قانون برنامه هفتم مسئول اجرای این بند قانون هستند بخش زیادی از داده‌ها را در این پایگاه بارگذاری نکرده‌اند و فقط به سرویس کاتالوگ یا فهرست داده‌ها اکتفا و از انتشار داده‌های پایه معدنی که می‌تواند به شفافیت و رقابت کمک کند امتناع کرده‌اند.

نبود مسئول مشخص برای هدایت سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان موجب شده بخشی از طرح‌ها با کندی و حتی توقف مواجه شود و روند هماهنگی با بخش‌های مختلف حاکمیتی نیز با تأخیر همراه باشد. از سوی دیگر به دلیل فقدان رئیس، تامین مالی طرح‌ها و حتی پرداخت حقوق کارکنان با چالش جدی مواجه شده است.

با وجود گستردگی مأموریت‌های این سازمان، از پایش مخاطرات طبیعی و بررسی فرونشست تا تدوین نقشه‌های زمین‌شناسی و پشتیبانی اطلاعاتی از طرح‌های معدنی، وزارت صمت تاکنون اقدامی رسمی برای معرفی رئیس جدید یا تعیین سرپرست انجام نداده است. تداوم چنین وضعی می‌تواند انسجام ساختاری سازمان را تحت تأثیر قرار داده و اجرای برنامه‌ها را با وقفه مواجه کند.

این شرایط که در تاریخ سازمان زمین‌شناسی کم‌سابقه محسوب می‌شود، اهمیت ثبات مدیریتی در نهاد‌های تخصصی و حاکمیتی را بار دیگر برجسته می‌کند.

بخش معدنی وزارت صمت در کمتر از یکسال بار‌ها دستخوش بی ثباتی مدیریتی شده، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در کمتر از یک و نیم سال، ۳ مدیر به خود دیده، عمر مدیریتی داریوش اسماعیلی در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی هم به یکسال نرسید، با این بی ثباتی مدیریتی، دستیابی به رشد اقتصادی ۱۳ درصدی حوزه معدن در برنامه هفتم و همچنین سیاست راهبردی جایگزینی معدن با نفت محقق نخواهد شد، موضوعی که بار‌ها رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید کرده‌اند.

ایران یک درصد جمعیت جهان، یک درصد مساحت جهان و ۷ درصد منابع معدنی جهان را در اختیار دارد، از هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار ذخایر معدنی اثبات شده، فقط حدود ۲ درصد یعنی کمتر از ۳۰ میلیارد دلار تاکنون استخراج شده است، تمام داده‌ها نشان می‌دهد حدود یک درصد سهم اکتشاف جهانی را به خود اختصاص داده‌ایم. جبران این عقب ماندگی تاریخی، توجه بیشتر نهاد‌های متولی به حوزه اکتشاف و استخراج را طلب می‌کند.

فعالان معدنی انتظار دارند وزیر صنعت، معدن و تجارت که تجربه مدیریت در حوزه صنایع معدنی را در کارنامه خود دارد به این بخش راهبردی، نگاه تخصصی و ویژه داشته باشد.

گزارش: علی اصغر آمره