فرهنگ سازمانی ایمن؛ موتور رشد و موفقیت سازمان

به گزارش دنیای معدن، برای مثال، در یک واحد تولیدی، هنگام انجام عملیات تعمیرات دوره‌ای، یکی از تکنسین‌ها متوجه نقصی در رویه‌ی ایمنی می‌شود. او بدون ترس از سرزنش یا برخورد، موضوع را صادقانه با سرپرست خود در میان می‌گذارد. مدیر مربوطه نیز به‌جای انتقاد، از او بابت دقت و شجاعتش تشکر کرده و با همکاری تیم، فرآیند را اصلاح می‌کند. همین رفتار ساده، بازتاب یک فرهنگ سازمانی ایمن است؛ فرهنگی که در آن، اشتباه یا هشدار، فرصتی برای یادگیری و پیشرفت تلقی می‌شود، نه بهانه‌ای برای سرزنش یا قضاوت.

فرهنگ سازمانی ایمن، تنها مجموعه‌ای از ارزش‌ها و شعارها نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از باورهای عملی است که در رفتار روزانه‌ی مدیران و کارکنان دیده می‌شود. در چنین فرهنگی، افراد احساس می‌کنند صدایشان اهمیت دارد، اشتباه بخشی از مسیر رشد است و هیچ‌کس به‌دلیل ابراز نظر یا طرح پرسش مورد قضاوت قرار نمی‌گیرد.

در واقع، ایمنی روانی محصول مستقیم فرهنگی بالغ و انسانی است. این فرهنگ با ایجاد الگوهای رفتاری مثبت، بر نحوه‌ی ارتباطات، شیوه‌ی تصمیم‌گیری و حل مسئله تأثیر می‌گذارد. مدیران در چنین محیطی نقش الگو دارند؛ آنان با رفتار حمایتی، گوش دادن فعال و رعایت انصاف، پیام اعتماد و امنیت را به کارکنان منتقل می‌کنند.

فرهنگ سازمانی ایمن همچنین در پیشگیری از تعارضات کاری نقش مؤثری ایفا می‌کند. زمانی که ارزش‌های مشترک بر احترام، صداقت و همکاری تأکید دارند، سوءتفاهم‌ها کاهش یافته و اختلاف‌نظرها به گفت‌وگوهای سازنده تبدیل می‌شوند. این امر، نه‌تنها سلامت روابط کاری را حفظ می‌کند، بلکه زمینه‌ی شکوفایی خلاقیت و هم‌افزایی تیمی را نیز فراهم می‌سازد.

از سوی دیگر، چنین فرهنگی مستقیماً با تعالی سازمانی پیوند دارد. سازمانی که فرهنگ ایمن و انسانی را پرورش می‌دهد، از درون منسجم‌تر، از بیرون قابل‌اعتمادتر و از نظر عملکردی پایدارتر است. در نهایت، فرهنگ سازمانی ایمن نوعی سرمایه‌ی پنهان محسوب می‌شود که نه در اسناد رسمی، بلکه در ذهن و رفتار هر عضو سازمان تجلی می‌یابد؛ سرمایه‌ای که دوام، سلامت و موفقیت سازمان را در بلندمدت تضمین می‌کند.