راندمان همه‌جانبه فولادمبارکه
دنیای معدن: فولاد مبارکه با اتخاذ رویکرد بهره‌وری چندبُعدی و اجرای اقتصاد چرخشی آب توانسته رکود مصرف بهینه خود را در رتبه‌های نخست جهانی تثبیت کند. این شرکت در قبال برداشت محدود خود از منابع آب شیرین، با یک سرمایه‌گذاری استراتژیک و بلندمدت، نه تنها مصرف خود را به حداقل رسانده، بلکه با تبدیل پساب به یک منبع پایدار، الگویی از اقتصاد چرخشی را به نمایش گذاشته است که اثرات اجتماعی آن برای شهرهای اطراف مجتمع نیز کاملاً پایدار است.
در دهه ۶۰، تصمیمی راهبردی برای آینده صنعتی کشور گرفته شد: احداث مجتمع فولاد مبارکه در محل فعلی، با ظرفیت اولیه ۲.۴ میلیون تن. در آن زمان، مجوز برداشت ۴۰ میلیون مترمکعب آب از حوضه زاینده‌رود برای کارخانه صادر شد. اما رفته‌رفته، فولاد مبارکه توانست برداشت خود را کاهش دهد و امروز به کمتر از یک درصد از کل آب حوضه رسیده است؛ مرحله‌ای که فاصله چندانی تا قطع کامل برداشت از منابع آب شیرین ندارد. این تحول چگونه حاصل شد؟ پاسخ در سرمایه‌گذاری بلندمدت و تغییر پارادایم این شرکت نهفته است؛ فولاد مبارکه از یک مصرف‌کننده خطی به مدیریت چرخه‌ای منابع روی آورده و با بهینه‌سازی مصرف و بازچرخانی آب، نه تنها تعهد خود به جامعه محلی را نشان داده، بلکه به یک الگوی جهانی در بهره‌وری آب تبدیل شده است.
رشد چند بعدی بهره وری
اعداد، روایتگر یک تحول استراتژیک عمیق هستند. در حالی که ظرفیت تولید فولاد مبارکه از ۲.۴ میلیون تن در سال ۱۳۷۰ (زمان تأسیس) به ۷.۲ میلیون تن در سال ۱۴۰۴، یعنی سه برابر، افزایش یافته است، مصرف ویژه آب خام شرکت یک مسیر معکوس و شگفت‌انگیز را طی کرده است.
مصرف ویژه آب (میزان آب مصرفی به ازای هر تن فولاد) از ۱۶.۶ متر مکعب بر تن در طرح اولیه، با کاهشی معادل ۸۳ درصد به تنها ۲.۶ متر مکعب بر تن در سال ۱۴۰۴ رسیده است. در بیانی ملموس‌تر، تولید هر کیلو فولاد خام در فولاد مبارکه تنها ۲.۶ لیتر آب مصرف می‌کند که آن را باید با آب مورد نیاز برای ساده‌ترین محصولات کشاورزی مقایسه کرد. این به معنای آن است که شرکت اکنون با نصف آب خام مورد نیاز اولیه (کاهش نیاز از ۴۰ به ۱۸ میلیون متر مکعب)، سه برابر فولاد تولید می‌کند.
این دستاورد حاصل یک روند بهبود مستمر بوده که نمودار مصرف آب ویژه از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۴ به وضوح آن را نشان می‌دهد؛ روندی که پس از سال ۱۳۹۴ شتابی چشمگیر گرفته و به ثباتی در کلاس جهانی رسیده است.
برتری مطلق جهانی
این رکورد تنها یک موفقیت داخلی نیست، بلکه فولاد مبارکه را در جایگاه رهبران جهانی صنعت فولاد قرار می‌دهد.
[راندمان همه‌جانبه فولادمبارکه]
با مصرف ویژه ۲.۶ متر مکعب آب خام بر تن فولاد، فولاد مبارکه عملکردی به مراتب بهتر از میانگین جهانی (۳.۳ متر مکعب بر تن) دارد و در کنار غول‌های کره‌ای مانند پوسکو (۲.۸) و هیوندای استیل (۲.۶) قرار می‌گیرد.
این برتری فنی و مدیریتی، از چشم نهادهای بین‌المللی نیز پنهان نمانده است. در سال ۲۰۲۳، فولاد مبارکه موفق به کسب جایزه معتبر Steelie از انجمن جهانی فولاد در بخش «تعالی در پایداری» برای پروژه "مدیریت پایدار آب با ایجاد ارزش مشترک با جوامع محلی" شد. این افتخار در رقابت با پروژه‌های شرکت‌های بزرگی چون پوسکو کره جنوبی، JSW هند و بائوی چین به دست آمد و مهر تأییدی بر کلاس جهانی اقدامات این شرکت بود.
گذار به اقتصاد چرخشی آب
پیام استراتژیک فولاد مبارکه کاملاً واضح و مبرهن است؛ حرکت از برداشت آب شیرین به سمت بازچرخانی پساب. همین رویه در چرخه سایر نهاده‌های تولیدی این گروه هم برقرار است.
اساس آمار سال ۱۴۰۴، بیش از ۶۰ درصد (۶۰.۱٪) از آب مصرفی در فولاد مبارکه از پساب بازچرخانی شده تأمین می‌شود و سهم آب خام و شیرین به کمتر از ۴۰ درصد (۳۹.۹٪) کاهش یافته است. این مهم از طریق سرمایه‌گذاری کلان در تصفیه پساب‌های شهری (۵۰ میلیون یورو) و بازچرخانی آب در خطوط تولید محقق شده است. این اقدام، نمونه‌ای برجسته از خلق «ارزش مشترک» است؛ جایی که شرکت همزمان با تأمین نیاز پایدار خود، به حل یک معضل زیست‌محیطی برای جامعه پیرامون خود نیز کمک می‌کند.
فولاد مبارکه در قبال برداشت محدود خود از منابع آب شیرین، با یک سرمایه‌گذاری استراتژیک و بلندمدت، نه تنها مصرف خود را به حداقل رسانده، بلکه با تبدیل پساب به یک منبع پایدار، الگویی از اقتصاد چرخشی را به نمایش گذاشته است که اثرات اجتماعی آن برای شهرهای اطراف مجتمع نیز کاملاً پایدار است. این شرکت با این اقدامات، یک محدودیت محیطی را به یک مزیت رقابتی پایدار و یک افتخار در سطح جهانی تبدیل کرده و ثابت نموده است که توسعه صنعتی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی می‌توانند و باید هم‌مسیر باشند.
دیدگاهتان را بنویسید