در گفتگوی اختصاصی دنیای معدن با سید ابو محمد هاشمی مجری طرح توسعه گوهرسنگ:
توسعه صنعت گوهرسنگ‌ها، از اشتغال خانگی تا صادرات بین‌المللی
دنیای معدن: گوهرسنگ‌ها به عنوان یکی از ارزشمندترین ظرفیت‌های معدنی ایران، می‌توانند سهم قابل توجهی در اشتغال‌زایی، ارزآوری و توسعه صنایع کوچک ایفا کنند. در همین راستا، با سید ابومحمد هاشمی، مجری طرح توسعه گوهرسنگ کشور گفت‌وگویی انجام داده‌ایم تا درباره آخرین وضعیت طرح‌های در دست اجرا و چشم‌انداز این صنعت گفت‌وگو کنیم.
در ابتدا درباره ظرفیت‌های گوهرسنگ‌ها در ایران توضیح دهید.
ایران از نظر تنوع و پراکندگی گوهرسنگ‌ها در میان ده کشور نخست جهان قرار دارد. تاکنون بیش از ۵۰ نوع گوهرسنگ در نقاط مختلف کشور شناسایی شده است؛ از جمله عقیق و فیروزه که از شناخته‌شده‌ترین گوهرسنگ‌های ایرانی هستند. بسیاری از این ذخایر در استان‌هایی نظیر خراسان‌های جنوبی و رضوی، کرمان و همدان قرار دارند و ظرفیت بالایی برای ایجاد ارزش افزوده و اشتغال محلی فراهم می‌کنند.
همکاری ایمیدرو با دانشگاه‌ها در این حوزه چگونه پیش می‌رود؟
یکی از اهداف اصلی ما، پیوند میان دانش و صنعت گوهرسنگ است. در همین راستا، فعالیت‌های مشترکی با دانشگاه‌ها در زمینه‌های شناسایی علمی ذخایر، آموزش نیروی انسانی، گوهرشناسی و گوهرتراشی در حال انجام است. این همکاری‌ها منجر به ارتقای دانش فنی، به‌روز شدن فناوری‌ها و تربیت نیروهای متخصص برای ورود به زنجیره ارزش گوهرسنگ می‌شود.
جایگاه گوهرسنگ‌ها در تحقق اهداف توسعه‌ای کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صنعت گوهرسنگ‌ها، به‌ویژه در قالب صنایع کوچک و اشتغال‌زا، نقشی مهم در توسعه مناطق کمتر برخوردار دارد. با سرمایه‌گذاری اندک می‌توان فرصت‌های شغلی متعددی در بخش‌های تراش، طراحی و تجارت گوهرسنگ‌ها ایجاد کرد. این صنعت علاوه بر درآمدزایی، بستری مناسب برای توانمندسازی اقتصادی زنان و جوانان فراهم می‌کند و نقش اجتماعی مؤثری دارد.
در زمینه مطالعات اکتشافی چه اقداماتی توسط ایمیدرو انجام شده است؟
ایمیدرو در قالب طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور، مطالعات اکتشافی متعددی را در چند استان انجام داده است. هدف اصلی این مطالعات، شناسایی علمی و دقیق ذخایر گوهرسنگی و تشکیل بانک داده ملی گوهرسنگ‌ها است. این بانک داده، مبنای توسعه پایدار معادن کوچک و متوسط در این حوزه خواهد بود.
همکاری ایمیدرو با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در توسعه مشاغل مرتبط با گوهرسنگ‌ها به چه صورت است؟
در این زمینه، یک همکاری راهبردی میان ایمیدرو و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آغاز شده است. هدف، استفاده از ظرفیت طرح‌های اشتغال‌زایی وزارت کار برای توسعه مشاغل خانگی و کارگاه‌های کوچک تراش و طراحی گوهرسنگ‌ها است. این طرح‌ها به‌ویژه در مناطق محروم، برای بانوان و جوانان فرصت‌های درآمدزایی ارزشمندی ایجاد می‌کند و شامل آموزش‌های تخصصی و فنی‌وحرفه‌ای نیز می‌باشد.
درباره طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور توضیح دهید.
طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور با هدف ایجاد زنجیره‌ای کامل از معدن تا بازار تدوین شده است. ایمیدرو با حمایت از بخش خصوصی و همکاری نهادهای آموزشی و فناوری، به دنبال آن است که ایران به یکی از قطب‌های منطقه‌ای صنعت گوهرسنگ تبدیل شود. این طرح به‌صورت جامع، همه مراحل از اکتشاف تا فرآوری و تجارت را پوشش می‌دهد.
اشتغال خانگی در حوزه گوهرسنگ‌ها چه جایگاهی دارد؟
در بسیاری از استان‌ها، طرح‌های اشتغال خانگی مرتبط با تراش و طراحی گوهرسنگ‌ها در حال اجراست. این فعالیت‌ها ضمن ایجاد درآمد پایدار برای خانواده‌ها، موجب افزایش مهارت و خلاقیت در میان زنان و جوانان می‌شود. هدف ما این است که این فعالیت‌ها با آموزش‌های رسمی، استانداردسازی و اتصال به بازارهای فروش تقویت شود تا پایداری بیشتری پیدا کند.
آیا برنامه‌ای برای تدوین نقشه راه تجارت گوهرسنگ‌ها دارید؟
بله، تدوین نقشه راه تجارت گوهرسنگ‌ها از معدن تا بازار در دستور کار قرار دارد. هدف از این نقشه، شفاف‌سازی فرآیندهای زنجیره تأمین، بهبود نظام استانداردسازی، ایجاد برند ملی و تقویت صادرات است. با اجرای این نقشه، شاهد افزایش رقابت‌پذیری ایران در بازارهای بین‌المللی خواهیم بود.
در پایان، چشم‌انداز صادرات گوهرسنگ‌های ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بازار جهانی گوهرسنگ‌ها بسیار گسترده و رو به رشد است. ایران با برخورداری از ذخایر متنوع و نیروی انسانی متخصص، می‌تواند سهم قابل توجهی از این بازار جهانی را به خود اختصاص دهد. هدف ما این است که با تکمیل زنجیره ارزش، توسعه صنایع پایین‌دستی و ارتقای استانداردها، صادرات گوهرسنگ‌های ایرانی با برند ملی و کیفیت جهانی انجام شود.
دیدگاهتان را بنویسید