بورس در سراشیبی؛ سرمایه‌ها فرار کردند! | مردم دلار و طلا را ترجیح می‌دهند
دنیای معدن: با نزدیک شدن به روزهای سرنوشت‌ساز فعال شدن مکانیسم ماشه، بازار سرمایه ایران وارد فاز جدیدی از نوسانات و عدم قطعیت شده است. فشار فروش، خروج سرمایه از صنایع کلان و کوچ به دارایی‌های امن نشان می‌دهد که بورس تهران در کوتاه‌مدت با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
به گزارش دنیای معدن، بازار سرمایه در آستانه فعال شدن مکانیسم ماشه با واکنش منفی شدیدی مواجه شده است. شاخص کل بورس با عقب‌نشینی قابل توجه و خروج پول از صنایع بزرگ، مسیر خود را از بازار‌های موازی همچون طلا و دلار جدا کرد. این وضعیت، پیامد‌های عمیقی بر معاملات سهام و اعتماد سرمایه‌گذاران دارد و سناریو‌های متعددی برای آینده بازار سهام پیش روی فعالان اقتصادی قرار داده است.
عقب‌نشینی بورس در روزهای اخیر
در روز یکشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۴، شاخص کل بورس تهران با کاهش ۳۵ هزار و ۴۱۵ واحدی (معادل ۱.۳۹ درصد) به ۲ میلیون و ۵۰۷ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با افت ۶ هزار و ۶۷۶ واحدی (۰.۸۵ درصد) در سطح ۷۷۵ هزار واحد ایستاد. از میان بیش از ۷۰۰ نماد فعال، تنها ۱۴۲ نماد مثبت باقی ماندند و ۵۶۹ نماد کاهش قیمت را تجربه کردند.
این روند نشان می‌دهد که بازار سهام بدون محرک‌های مثبت کلان همچنان با فشار فروش مواجه است و کوچک‌ترین سیگنال سیاسی یا اقتصادی می‌تواند باعث واکنش هیجانی معامله‌گران شود.
شمارش معکوس سقوط بورس
آرش شهریاری، کارشناس بازار سرمایه، معتقد است: «بورس آینه تمام‌نمای اقتصاد کشور است و بیش از ۷۰۰ تا ۸۰۰ بنگاه اقتصادی برتر کشور در آن حضور دارند. فعال شدن مکانیسم ماشه، به معنای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، تجارت خارجی و مراودات مالی ایران را محدود و درآمد شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این یکی از شدیدترین تکانه‌های اقتصادی خواهد بود که تا به حال تجربه نکرده‌ایم و شمارش معکوس سقوط بورس آغاز شده است.»
وی هشدار می‌دهد که شرایط اقتصادی پس از مهر ۱۴۰۴، با شروع اسنپ‌بک، به شکل بحرانی درخواهد آمد و حتی شرکت‌های ارزآور مانند پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها تحت فشار شدید قرار خواهند گرفت.
واکنش سرمایه‌گذاران؛ کوچ به بازار‌های امن
واکنش بورس در روزهای اخیر، با بازار‌های موازی متفاوت بود. در حالی که دلار آزاد تا مرز ۱۰۳ هزار تومان صعود کرد، بورس تهران استارت معاملات را نزولی زد و بیشترین ریزش خود از ۱۱ تیرماه را ثبت کرد.
خروج پول حقیقی از بورس سنگین شد؛ بیشترین فشار در گروه‌های بانکی و پالایشی دیده شد، در حالی که صندوق‌های طلا و سکه با جذب بیش از ۳ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه حقیقی، رکورد تاریخی ورود پول را تجربه کردند. این داده‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، ریسک بورس را کاهش داده و به سمت دارایی‌های امن‌تر حرکت کرده‌اند.
سناریو‌های پیش روی شاخص بورس
تحلیلگران بازار سهام، بسته به تحولات سیاسی و اقتصادی، چند سناریو برای بورس ترسیم می‌کنند:
اصلاح موقت شاخص: شاخص کل می‌تواند تا محدوده ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد کاهش یابد و سپس با ثبات نسبی مواجه شود.
سناریوی بدبینانه: در صورت تشدید ریسک‌های سیاسی و اقتصادی، شاخص کل تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد افت خواهد داشت.
دوره کوتاه‌مدت فرصت‌آفرین: با ارزندگی سهام و رشد قیمت دلار، بورس ممکن است برای دوره‌ای کوتاه، رقابت با بازار‌های موازی را آغاز کند و تا محدوده ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحد پیشروی کند، البته با نوسانات شدید در مسیر.
پشت پرده واکنش هیجانی بازار
فردین آقابزرگی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، می‌گوید: «بازار همواره آینده‌نگر است و تحولات سیاسی و اقتصادی را پیش از وقوع در قیمت‌ها لحاظ می‌کند. شوک اخیر عمدتاً واکنش روانی و اولیه به فعال شدن مکانیسم ماشه بود و بخش زیادی از ریسک‌ها قبلاً در قیمت‌ها لحاظ شده است.»
او تاکید می‌کند که صنایع بزرگ و ارزآور مانند پتروشیمی، فولاد و کانی‌های فلزی بیشترین آسیب را از تحریم‌ها خواهند دید، در حالی که صنایع کوچک‌تر تأثیر کمتری بر شاخص کل خواهند گذاشت.
روزهای سرنوشت‌ساز در پیش است
با نزدیک شدن به روزهای سرنوشت‌ساز فعال شدن مکانیسم ماشه، بازار سرمایه ایران وارد فاز جدیدی از نوسانات و عدم قطعیت شده است. فشار فروش، خروج سرمایه از صنایع کلان و کوچ به دارایی‌های امن نشان می‌دهد که بورس تهران در کوتاه‌مدت با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
با این حال، ارزندگی سهام و رشد دلار می‌تواند دوره‌ای کوتاه‌مدت فرصت‌آفرین برای بازار سهام ایجاد کند. تصمیمات سیاسی، سرعت و شدت اخبار تحریم و واکنش ایران به تحولات جهانی، تعیین‌کننده مسیر میان‌مدت و بلندمدت بورس خواهند بود.
دیدگاهتان را بنویسید